Kada je 13. avgusta 1942. godine britanskom premijeru stigao memorandum od Josifa Visarionoviča Staljina kojim je od saveznika zatražio otvaranje Zapadnog fronta i pomoć u borbi protiv nacističke Nemačke, Vinston Čerčil namah se setio svega.
I bauka kaljavih rovova Some, i neuspeha artiljeraca da probiju nemačku bodljikavu ogradu i na taj način pešadiji očiste put za frontalni napad, svih taktičkih propusta zbog kojih je taj 1. jul 1916, u kom je živote izgubilo više od 19.000 engleskih vojnika, ostao upamćen kao jedna od najbolnijih i najtamnijih tačaka čitavog Prvog svetskog rata. Setio se, dakako, i Pašandela i njegovog gustog neprohodnog blata u kom su saveznički vojnici, tenkovi i konji ostajali zaglibljeni na vetrometini metaka, tih nepreglednih prostranstava krvavog mulja iz kog hiljade i hiljade njih nikada nije uspelo da se izvuče.
Zato je odgovor koji je uputio Staljinu i bio takav.
„Napad sa šest ili osam anglo-američkih divizija na poluostrvo Šerbur ili Kanalska ostrva bio bi hazarderski i veoma opasan potez“, pisalo je u Čerčilovoj depeši Staljinu. „Nemci na zapadu imaju i više nego dovoljno trupa da nas na uskom prostoru poluostrva zaustave utvrđenim linijama, što bi im potom omogućilo da nas napadnu iz vazduha. Sve britanske vojne glavešine saglasne su u tome da bi se takva operacija mogla završiti samo katastrofom, a nijedna od divizija koje ste vi izgubili time ne bi bila vraćena. Smatramo da bismo tim potezom daleko više štete naneli sebi nego neprijatelju, i da bismo samo protraćili ljudske i desantne resurse koji su nam neophodni za akciju planiranu za 1943.“
Plašeći se da bi otvaranje Zapadnog fronta i ulazak u frontalni rat sa okupatorskim snagama mogli da ožive stare aveti Some i Pašandela, saveznici su se okrenuli potiskivanju Nemaca sa afričke teritorije, pa potom i sprovođenju dalje ofanzive na Italiju, razrađujući simultano operaciju o kojoj je u Čerčilovoj depeši bilo reči.
Još u aprilu 1942. vojska Sjedinjenih Američkih Država je, pod dirigentskom palicom generala Džordža Maršala, otpočela operaciju „Bolero“ koja je predviđala gomilanje američkih trupa na britanskoj teritoriji, a sve u sklopu priprema za kasniju savezničku invaziju na Evropu i rasterećivanje Istočnog fronta i Staljingrada koji su bili planirani za sredinu 1943. godine. Iako je Čerčil, pišući u avgustu 1942. Staljinu o toj „velikoj akciji“, na umu pre imao taktiku prema kojoj bi se nacističkom čizmom prignječena Evropa napala s juga, odnosno preko Balkanskog poluostrva i Italije, te na taj način Nemačka primorala na povlačenje dela svojih trupa sa Istoka, Amerikanci su čvrsto verovali da invaziju treba izvršiti na lokaciji koja je najbliža Ujedinjenom Kraljevstvu kao snažnom savezničkom uporištu. S obzirom na to da su SAD imale daleko opremljeniju i mnogoljudniju vojsku bez koje bi oslobođenje Evrope bilo neizvodljivo, Velika Britanija morala je da se povinuje zakonu jačeg, a taj zakon jačeg govorio je da se invazija na Evropu mora izvesti preko Lamanša.
UZ SVAKI PRIMERAK NOVOG BROJA NEDELJNIKA DOBIJATE MAGAZIN „ISTORIJA“ NA POKLON
Istorija 20
Post Views: 32
