Danas i narednih dana ćemo predstaviti veliko društvo o kome se zna ali nedovoljno kako u Srbiji tako i u rasejanju. Reč je o Društvu za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. čije je sedište u Beogradu u Zadarskoj ulici broj 2, a koga su osnovali stari srpski ratnici s ciljem da se sačuvaju od zaborava svetli događaji iz istorije.
Predsednica je Dragana Jurišić (čiji su i otac i deda bili u ovom udruženju) a potpredsednik je Đorđe Stojana, potomak, praunuk Živojina Mišića.
Foto: Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918.
O društvu
Teško je utvrditi kada je ideja o nužnosti očuvanja i podizanja spomenika izginulim ratnicima u oslobodilačkim ratovima Srbije obujmila misao artiljerijskog pukovnika u penziji dr Dimitrija Pavlovića i podstakla njegovu rešenost da se posveti tom plemenitom, humanom, patriotskom poslu. Da li 1966, kada je kao sekretar Udruženja nosilaca Albanske spomenice sa grupom starih ratnika bio na Vidu, ili 1968, kada su ponovo posetili „ostrvo smrti”. Mauzolej na Vidu bio je bez čuvara i ikakvog nadzora. Vrata su zjapila otvorena, a nedopustivo zapušten mauzolej počeo je da se ruinira. Nedaleko od njega nalazio se kazneni zavod za maloletnike. Srpski heroji i mladi grčki prestupnici na istom parčetu zemlje! Mučninu utiska još više je pojačao susret s đacima jedne naše škole pred spomenikom Leonidi, grčkom junaku koji je prvih dana avgusta 480. godine pre naše ere sa svojih 300 Spartanaca branio Termopilski klanac pred najezdom Persijanaca i u toj borbi su svi do poslednjeg izginuli. U razgovoru s jednim učenikom pukovnik Pavlović je saznao da su đaci u Grčkoj obišli mnoge znamenite spomenike, a na pitanje da li su posetili i srpske mauzoleje na Zejtinliku i Vidu dobio je odgovor da oni nisu u programu putovanja. Pritom ga je đak gledao malo začuđeno, kao da je prvi put čuo da tako nešto postoji u Grčkoj. Potresen, Pavlović je kasnije zapisao: „Moram priznati da je nas, stare ratnike, iznenadio takav odgovor. Pa, ne samo da nas je iznenadio, već i zaboleo”. Pred Leonidom i njegovim Spartancima bila je potopljena Plava grobnica, u kojoj leže kosti više od 10.000 nepokornih dedova i pradedova te srpske dece, izbrisano groblje na Zejtinliku, u kojem je sahranjen 7.441 njihov predak, svi poginuli na Solunskom frontu u borbama za oslobođenje otadžbine! Na kojim tradicijama i na čijim svetlim primerima da se vaspitava taj mladi svet u gajenju rodoljublja?
Foto: Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918.
Pre 55 godina dr Dimitrije Pavlović i stari srpski ratnici iz balkanskih ratova i Prvog svetskog rata osnovali su Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine u nastojanju da se sačuvaju od zaborava svetli događaji iz istorije srpskog naroda i da se mlade generacije upoznaju sa vekovnom borbom svojih predaka za slobodu, sa njihovim stradanjem, junaštvom i beskrajnom odanošću otadžbini.
Foto: Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918.
Od tada, rad Društva se svake godine odvija kroz brojne aktivnosti. To su tradicionalna hodočašća na ostrva Krf i Vido, polaganje venaca u Guviji, mestu gde se 1916. godine iskrcala srpska vojska, kao i odavanje počasti slavnim Drincima pred spomenikom Drinskoj diviziji u Agios Mateosu. Društvo, kao član Unije zemalja saveznica u Prvom svetskom ratu, svake godine predstavlja našu zemlju na savezničkim svečanostima u Solunu, kojima se obeležava proboj Solunskog fronta, a kojima prethodi komemoracija na „Zejtinliku” – srpskom vojničkom groblju.
Centralna proslava povodom Dana primirja i savezničke pobede u Prvom svetskom ratu održava se 11. novembra svake godine u Parizu. Delegacija Društva aktivno učestvuje u toj ceremoniji, koristeći odlazak u Pariz da oda poštu srpskim ratnicima sahranjenim na Srpskom vojničkom groblju u Tijeu.
Foto: Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918.
Planom koji Društvo usvaja svake godine obuhvaćene su i mnoge druge aktivnosti kojima je cilj da se bitni datumi i događaji naše bogate vojne i svekolike istorije obeleže na pravi način. Time se čuva i neguje tradicija. Jer samo narodi koji poznaju i poštuju svoju prošlost, znaju ko su u sadašnjosti i mogu da grade svoju budućnost.
Izvor: Društvo na negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. / Rasejanje.info
