Van otadzbine, van statistike

Prema rezultatima aprilskog popisa, Srbija, bez Kosova i Metohije, ima oko 7. 480.000 stanovnika, što je za 69.500 manje nego 1991. godine, kada je obavljen poslednji popis u sklopu tadašnje SFR Jugoslavije.
Apsolutni pad stanovništva nije samo rezultat negativnog prirodnog priraštaja, nego i gotovo masovne migracije.
Naime, u poslednjoj deceniji, Srbija je postala siromašnija za nešto više od 122.000 gradana, koji su se otisli put pecalbe.
Tako sada, prema popisu gradana i clanova njihovih porodica, sa jugoslovenskim pasošem na radu u inostranstvu boravi gotovo 400.000 ljudi.
Medutim, prema recima Miladina Kovacevica, zamenika direktora Saveznog zavoda za statistiku, broj naših gradana koji je dobijen popisom nije potpuno precizan, jer tacnu cifru je gotovo nemoguce znati.

Mladi i obrazovani

– Dopreti do svih naših gradana koji žive u inostranstvu je veoma teško, jer su popisivani preko diplomatsko-konzularnih predstavništava, a ne od „vrata do vrata“, kao u domovini – kaže dr Kovacevic.
Stoga cifru od 122.000 gradana koji su od 1991. godine napustili zemlju treba uzeti uslovno. Kako istice naš sagovornik, pretpostavka je da je u protekloj deceniji negde oko 350.000 ljudi krenulo put Zapadne Evrope, SAD i Kanade.
– Precizna cifra o broju mladih i obrazovanih koji su krenuli u svet, potom onih koji su tražili i dobili iseljenicke dozvole u prekookeanskim zemljama – ne postoji. Procenjuje se da je samo Beograd napustilo oko 100.000 stanovnika – kaže naš sagovornik.
Tu leži, nastavlja dr Kovacevic, i odgovor na pitanje koliko ljudi zapravo živi u Beogradu. Opšti utisak, pre popisa, bio je da ih je oko dva miliona.

Broj žitelja – 0

Popisom su evidentirana i sela bez žitelja.
Naime, selo Tacevac u opštini Kuršumlija, koje je do pre desetak godina brojalo 21 dušu, ostalo je pusto. Ista sudbina zadesila je i Repušnicu u knjaževackoj opštini i Koritnjak kod Niške Banje, dok je u crnotravskom selu Ostrozub ostao jedan žitelj.

– Beograd prema aprilskom popisu ima nešto više od 1.570.000 žitelja, što je za oko 25.000 više nego pre 11 godina. Cifra je razumljiva ako se ima u vidu da je u glavnom gradu negativan prirodni priraštaj i mehanicki odliv od stotinak hiljada gradana – istice dr Kovacevic.
Porast od 25.000 stanovnika, Beograd je prema objašnjenju našeg sagovornika, zabeležio jer se od 400.000 izbeglih gradana iz bivših jugo-republika i dodatnih 175.000 raseljenih sa Kosmeta, nešto izmedu 120.000 do 150.000 se naselilo u prestonici.
Dolazak Srba iz BiH i Hrvatske uticao je i na porast stanovništva u Šidu, Somboru, Sremskoj Mitrovici i gotovo celom Sremu, dok je Novi Sad bogatiji za gotovo cetrdesetak hiljada stanovnika, tako da sada ima gotovo 300.000 žitelja.

Prazna sela

Sa druge strane, Južnobanatski okrug, kao i Severnobacki beleže pad stanovništva, kao i centralna i istocna Srbija.
Manjak su pretrpeli Leskovac, Kragujevac, ali je Niš zabeležio porast od cetiri hiljade.
Zanimljivo je da je broj stanovnika u samom Nišu porastao za svega 390, dok su okolna sela bogatija za cetiri hiljade žitelja.
Medutim, aprilski popis evidentirao je drastican pad seoskog stanovništva u Srbiji i to za 160.000 u odnosu na 1991. godinu.
U isto vreme broj urbanog življa je porastao za 91.000, tako da sada Srbija broji 4.200.000 stanovnika koji žive u gradskim celinama, dok je cifra ruralnog življa za oko milion manja.

Pcinja, Raška, Zlatibor

Ukoliko se uporede zvanicni podaci sa popisa, najveci odliv stanovništva koji je krenuo na Zapad beleže Pcinjski okrug sa više od 20.000 „odbeglih“ stanovnika, Raški sa gotovo 16.000 i Zlatiborski sa oko 13.500.

Sa druge strane, stambeni fond u Srbiji je u poslednjoj deceniji porastao, tako da su gradani bogatiji za oko 200.000 stanova i kuca.
Od toga, glavnina je sagradena u Beogradu i to više od 73.000, dok su žitelji Vojvodine bogatiji za cetrdesetak hiljada novih krovova.
Uporedo sa smanjenjem ruralnog stanovništva, u Srbiji se rapidno smanjio i stocni fond.
Tako su, recimo, ovce koje su u Srbiji tradicionalno bile deo stocnog fonda na seoskim imanjima desetkovane za oko 700.000 grla i sada ih je nešto više od milion i po, a slicna sudbina je zadesila i goveda i svinje, mada u manjem obimu.

Beogradske opštine

Što se tice opština u srpskoj prestonici, najveci manjak beleže Vracar, koji je siromašniji za desetak hiljada žitelja, i narocito Stari grad sa padom od 13.000 stanovnika.
Apsolutni porast beleže Zemun sa 17.000, dok je Cukarica u minuloj deceniji postala bogatija za nešto više od 18.000 žitelja.
Novi Beograd, najveca opština u sadašnjoj, ali i bivšoj Jugoslaviji, zabeležila je manjak od gotovo hiljadu stanovnika.