Pačetin su u srednjem veku činila tri naselja: Pačetin, Jordan i Ivanin, i u svakom od njih postojale su crkve. Kasnije se, nakon dolaska Turaka, od ta tri naselja očuvao samo Pačetin. U njemu je pre gradnje današnjeg hrama Prenosa moštiju svetog Nikolaja Mirlikijskog, postojala stara drvena crkva. Po popisu iz 1733. godine u Pačetinu nije bilo sveštenika te je ovu parohiju opsluživao protopop bobotski.
Kako se navodi, u Pačetinu je tada bio samo đakon Jovan Pačetinac „star 20 godina, koji je učio u Dalju kod meštera Jovana i u Ostrovu kod popa Jovana. Rukopoložio ga je prije dve godine vladika Maksim sebiški. Poslije toga je učio kod Manojla u Dalju. Kada bi đakon Jovan naučio još bolje čitati, mogao bi se u svom selu postaviti za sveštenika“.
Po nekim podacima u Pačetinu se nalazio i manastir Svetog Duha iz 14. veka, a ovaj podatak navodi se i u Prvom šematizmu eparhije osečkopoljske i baranjske. Svakako, da je pravoslavnih Srba bilo u ovom mestu i u srednjem veku, ali i da je postojala crkva u to vreme, svedoči i danas očuvani kameni stećak koji se nalazi u crkvenoj porti, a datira iz 1443. godine i ispisan je ćirilicom na staroslovenskom jeziku.
Pačetin 1498. bio grad
Inače, prvi podaci o Pačetinu vezani su za 1275. godinu. Tada se ovo mesto pominje pod imenom Pachunta, a stotinjak godina kasnije (1377. godine) kao Pachita i Liget Pachunta. Ovde su se tokom 14. veka održavali sedmični sajmovi uz dopuštenje kralja Ludovika Velikog. Mesto se tako brzo razvijalo, a 1498. godine dobilo je status grada i ovde su se održavale skupštine Vukovarske županije.
Uspon ovog naselja prekinula je turska najezda kada je stanovništvo raseljeno. Nakon povlačenja Turaka, Pačetin ponovo naseljavaju Srbi uglavnom iz Mačve, istočne Bosne i Crne Gore i početkom 18. veka ovde ima preko 40 srpskih domova. Vek kasnije ovde je bilo duplo više kuća i stanovnika, a vrhunac je postignut 1905. godine kada je u Pačetinu bilo 1109 stanovnika, od čega su 1066 bili Srbi.
Izgradnja crkve započela sredinom 18. veka
Godine 1752. u Pačetinu je počela izgradnja nove crkve posvećene Prenosu moštiju svetog Nikolaja Mirlikijskog. Osvećenje ove crkve izvršio je pakračko – slavonski episkop Sofronije Jovanović 27. avgusta 1755. godine, a u to vreme pačetinska parohija imala je tri sveštenika.
Crkva je nekoliko puta obnavljana najpre 1908. godine, potom 50 godina kasnije kao i 1986. godine, a obnova ovog hrama je i danas aktuelna. Radi se o jednobrodnoj građevini sa isturenim zvonikom gde se nalaze tri zvona kupljena dvadesetih godina prošlog veka.
Ikonostas pačetinskog hrama izgrađen je 1910. godine, a delo je poznatog slikara Ivana Tišova. Pre njega, u hramu se nalazio ikonostas koji je oslikao Đorđe Rakić iz Neština 1891. godine.
Tokom Drugog svetskog rata hram Prenosa moštiju svetog oca Nikolaja u Pačetinu pretvoren je u rimokatolički, a ustaše su oštetile ikonostas i parohijski dom i opljačkali deo crkvenog inventara. Ukupna procenjena šteta na kraju rata iznosila je 4 miliona i 700 hiljada tadašnjih dinara. Takođe, ova crkva oštećena je i u poslednjem ratu kada je 1991. godine pogođena sa dve granate koje su oštetile oltarski deo.
Ispred crkvene porte nalazi se krst podignut 1896. godine. Danas se, između ostalog, u hramu nalazi i čudotvorna ikona svetog Nikolaja.
Jagodnjačka crkva
I hram u Jagodnjaku posvećen je ovom svetitelju. Izgrađen je u baroknom stilu, a osvećen je 12. jula 1794. godine za vreme budimskog episkopa Dionisija Popovića. Parohija u Jagodnjaku organizovana je još u prvoj polovini 18. veka, a to se vidi po podacima da je u ovom mestu bilo pravoslavnih sveštenika.
U pomenutom Šematizmu stoji da su „zvonik i crkva zidani čerpićem. Dužina crkve iznosi 19, visina 7,60, a unutrašnja širina 7,60 metara. Toranj je visok 17 metara i ima tri zvona.“
Hram Svetog Nikolaja Mirlikijskog u Jagodnjaku nekoliko je puta obnavljan, najpre 1883., a potom i 1921. godine. 
Nakon ove obnove, kada je takođe na prostoru iznad ikonostasa oslikan pejzaž Golgote, Maslinske gore i jednog dela Jerusalima, crkva je i osvećena na Sretenje 1926. godine.
Ne zna se tačno kada je napravljen ikonostas, pretpostavlja se da potiče negde od sredine 18. veka.
Parohijski dom u Jagodnjaku podignut je 1915. godine, a u poslednjih desetak godina obnavljan je dva puta, najpre 2001. i 2003. godine, a potom i nakon požara koji ga je 30. januara delimično oštetio. Takođe, i hram je obnavljan u periodu od 2001. do 2006. godine.
Mesto Jagodnjak prvi put se pominje 1323. godine pod nazivom Terra Kaach, a nakon doseljavanja Srba pominje se kao Kačvala. Ovo ime bilo je na snazi sve do 1922. godine kada po jednoj rudini u ataru mesta, dobija ime Jagodnjak. Po popisu iz 1787. godine Jagodnjak je imao 1278 stanovnika, od čega 1244 izjašnjenih kao Srbi, a ostali su bili Hrvati i Nemci. Početkom 20. veka u mestu je bilo 467 kuća, 202 srpske, dok su u ostalima živeli uglavnom Nemci.
Hram u Mikluševcima
Pravoslavna crkva u mestu Mikluševci takođe je posvećena svetom Nikolaju Mirlikijskom. Građena je u periodu od 1758. do 1762. godine. Pre gradnje ovog hrama u Mikluševcima je postojala drvena crkva posvećena Svetom Nikolaju.
Parohijski dom u ovom mestu uništavan je u dva navrata – najpre tokom Drugog svetskog rata, a potom i u poslednjem ratu 1991. godine.
U Prvom šematizmu eparhije osečkopoljske i baranjske opisan je i izgled hrama: „Osnova broda ima dve dimenzije 19*7 metara, a visina zida do strehe iznosi 4,8 m. Unutrašnja površina hrama iznosi 133 kvadratna metra. U zvoniku se nalaze dva zvona koja su u funkciji. Ikonostas čini glavni deo crkvenog inventara i trenutno se nalazi na restauraciji u Matici srpskoj u Novom Sadu.“
Ne zna se pouzdano kada su nastali Mikluševci, a nakon odlaska Turaka u ovo mesto naseljeni su Srbi početkom 18. veka. Pre gradnje ovog hrama u Mikluševcima je bila 31 pravoslavna kuća, a vek kasnije ovde se doseljavaju Rusini – grkokatolici, koji postepeno postaju većinski narod u ovom mestu.
Izvori i literatura:
1. Protojerej – stavrofor Dušan Kolundžić, Prvi šematizam Eparhije osečkopoljske i baranjske, Eparhija osečkopoljska i baranjska i JP Službeni glasnik, Dalj – Beograd, 2009.
2. dr Dušan Lj. Kašić, Srpska naselja i crkve u sjevernoj Hrvatskoj i Slavoniji, Eparhijski upravni odbor, Zagreb, 2004.
3. dr Dinko Davidov, Zlodela i gresi, Eparhija sremska, Beograd, 1990.
4. Zbornik Sveti Nikola, pravilo vere i krsna slava, Svetigora, Cetinje,
The post Hramovi posvećeni svetom Nikolaju Mirlikijskom – Pačetin, Jagodnjak i Mikluševci appeared first on srbi hr.
