U ranom periodu otomanske vladavine, krajem 14. i početkom 15.veka, na Balkanu su se susreli, i tokom vremena jedno na drugo delovali, narodno hrišćanstvo i narodni islam, zajedno sa preživelim elementima iz paganskog doba. Etnolozi kažu da su tako isprepletani, hrišćanstvo i islam u pojedinim sredinama stigli i do danas. To se na prostoru Balkana ogleda i u pojavi, da muslimani iz redova lokalnog stanovništva još poštuju svetitelje, crkve i manastire.
Etnolozi su još 1946.godine navodili da je poznata muslimanska loza čengića u Sarajevu smatrala pravoslavni Pivski manastir svojom zadužbinom, Vakufom. Postoji predanje da su Smail-aga čengić, a kasnije i njegov sin Dedaga, često dolazili u ovaj manastir i klanjali se pred freskom, na kojoj je navodno bio živopisan Mehmed-paša Sokolović, stric srpskog mitropolita Savatija Sokolovića. Dedaga je redovno ostavljao prilog, a manastiru godišnje slao žito, maslo i vosak. Etnolozima je poznato i da je Sinan-paša Sijerčić, koji je poginuo 1806. kod Šapca, dozidao pripratu uz Hercegovu crkvu u Goraždu, jer je tu grob njegovog pradede Radoslava.
Manstirišta i crkve kod Brodareva u Raškoj oblasti (Sandžaku) donedavno su, uz pravoslavce, posećivali i muslimani, i prilagali vosak, navodi etnolog akademik Petar Vlahović. Na letnjeg svetog Arhanđela, 22.jula, oko svetinja se okupljalo stanovništvo iz celog srednjeg Polimlja. Za islamizovane Gorane (Brodarevo) najveći stari praznik je bio Božić i Badnji dan. Tada se varila pšenica i mesio božićni kolač u koji se stavljala „jaka para“, a devojke bi praznik provodile u pesmi i igri, gosteći se raznim poslasticama, pa i tim posebnim božićnim kolačem. Unosila se slama u kuće i nalagao badnjak.
U Brodarnjevu se takođe znalo koju su slavu slavili njihovi preci. Doseljenici iz Kuča su proslavljali svetog Nikolu, Nikoljdan, a oni iz Drobnjaka đurđevdan. Takođe, u oblasti Raške, muslimani su i u 19.veku na dan krsne slave predaka posećivali, ili obavezno slali sveće, vosak i ulje crkvama i manastirima, čuvajući slavske lonce na tavanima u kojima su njihovi preci pripremali hranu za svečanosti. Zapisano je da i u davnašnjoj Visočkoj nahiji „u mešovitim selima pravoslavni idu kao polaznici muslimanima i obratno, deci na Božić delili orahe i lešnike“. Među muslimanima u Travniku su uoči Božića paljene vatre na otvorenom, dok su na Bihoru pojedine islamizovane porodice proslavljale Božić, a ta tradicija se održavala i neko vreme posle Drugog svetskog rata.
U Crnoj Gori je sačuvano sećanje da su muslimani o Spasovdanu odlazili u kod crkve Svete Petke i donosili zavetne darove u vuni i siru. Pamti se, takođe, da je sveštenik Vaso Vukotić iz Bara zaticao stare muslimanke kako zorom klanjaju pred crkvom. Etnolog Tihomir đorđević navodi da u tom kraju muslimani osim crkava poštuju i krst. Drveni krst srpskog kneza Sv. Jovana Vladimira, pogubljenog 1016.godine, čuvaju kao svetinju muslimani u Crnogorskoj Krajini. đorđević tvrdi da „svake godine o Duhovima, muslimani zajedno sa hrišćanima rano, u praskozorje, nose ovaj krst na planinu Rumiju. Tu se svi mole Bogu, zatim se vesele i pucaju iz pušaka“. I u Bosni je bilo muslimana koji su čuvali u svojim žitnicama zaplenjene manastirske krstove radi roda i berićeta, i nizašta nisu hteli da ih se odreknu ili prodaju.
Kada su u Kačaničkoj klisuri otkriveni ostaci stare crkve svetog Ilije, na ovaj praznik su, sve do Drugog svetskog rata, svetinji u pohode dolazili pravoslavci i muslimani iz Štipa, Vučitrna i Prištine. Stari crkveni zapisi navode i da su muslimani prisustvovali prvom delu pravoslavnih liturgija, u crkvama palili sveće, a od pravoslavaca su se razlikovali po tome što se ne osenjuju krsnim znamenjem.
