Piše: Prof. Dr Kaplan BUROVIć, akademik
Krajem VII vijeka nove ere, iz današnje Rumunije, sa padina Karpata i Beskida, silaze na Balkan Albanci, koji, zajedno sa mongolskim Bugarima khana Asparuha, upravo 679. godine, prelaze Dunav i nastanjuju se u Trakiji, današnja Bugarska. U IX vijeku oni prelaze iz Bugarske u nekadašnju Prevalis, pokrajina Mat (današnja Srednja Albanija!), gdje asimiliraju keltsko pleme Albanoi i, njihovo ime, usvajaju za svoje nacionalno ime1). Pošto su se ovdje namnožili enormnim rađanjima i neprirodnim putem, posebno asimiliranjem ostataka drugih naroda (u prvom redu ostacima keltskog plemena Albanoa, zatim sa Vlasima i Slovenima), u narednim vjekovima prostiru se po čitavoj današnjoj Albaniji, a – poslije turske okupacije – i po predjelima susjednih zemalja, u Crnoj Gori, Srbiji (Kosovo i Metohija), Makedoniji i Grčkoj. Pojedini Albanci, individualno ili i sa svojim porodicama, počeli su da prodiru i u okolinu Ulcinja, a kasnije i u sam grad, negdje u XV-XVI vijeku. Do tada, izuzimajući sasvim mali broj romanskih porodica, Ulcinj je bio čisto crnogorski grad, a Albanci neznatna dijaspora u njemu.
Ovo je istina. Ali ona ni najmanje ne smeta albanskim falsifikatorima istorije da pisu: Në vitet 1553-1565 përmenden shqiptarët si banorë të Ulqinit2). (= U godinama 1553-1565 spominju se Albanci kao stanovnici Ulcinja).
Maksut Hadžibrahimi, koji se za ovo oslanja na svog kolegu Skender Rizaj, treba da zna da je ovaj albanski akademik jedan od velikih falsifikatora istorije albanskog naroda: on je i srpskog župana Nemanju proglasio za Albanca, pa nije za čudo da je za ovakve Albance i rekao da se spominju kao stanovnici Ulcinja, utoliko više što su ostale njegove kolege već rekli ne samo za Nemanju, već za sve Crnogorce, da su slavizirani Albanci. Sa druge strane, ako je ko i spomenuo Albance kao stanovnike Ulcinja, to ne znači da su oni bili isključivi stanovnici ovog grada, pa ni u većini. Danas su Albanci i stanovnici Ženeve (Švajcarska), ali nit su tamo isključivi stanovnici, niti u većini.
Gospodi Rizaj i Hadžibrahimi prethodili su albanski akademici i istoričari, autori falsifikovane istorije albanskog naroda, koji doslovno pišu: Në shekullin XIV, gjuha shqipe si gjuhë shkrimi filloi të përdoret edhe në administratë, si për shembull në Ulqin (= U XIV veku, albanski jezik kao jezik pismenosti počeo je da se upotrebljava i u administraciji, kao na primjer u Ulcinju).3)
Gdje su to našli ovi istoričari da je u XIV vijeku albanski jezik uveden u administraciji Ulcinja?! Pa oni nisu uspjeli da uvedu albanski jezik u to vrijeme ni u administraciji Albanije! Šta više, ni u vrijeme Skenderbega, kraj XV vijeka!!!
Pri tome ne treba da prećutimo istinu da su se iz Lješa (Albanija), poslije pada ovog grada u turske ruke (1475. godine), po svjedočenju mletačkog hroničara Sanudo, neki građani ovoga grada preselili u Ulcinj, a neki drugi u Puliji ili drugdje. Isto se desilo i sa stanovnicima Skadra 1479. godine, kad i ovaj grad pade pod Turcima4). Nema ni najmanje sumnje da, sa većinom nealbanaca ovih gradova, preseljio se u Ulcinj i pokoji Albanac!
Jedan dokumenat iz sredine XIII vijeka svjedoči da na obalama Skadarskog jezera „Albanenses ne habeant hiberna“ (Albanci nemaju zimovališta)5), što znači da su stočari, nomadi, koji su sa svojim stadima prelazili u proleće iz Mirdite i Dukađina preko Drima, na ispaše skadarskih gora, ali nisu imali i svoja zimovališta u pitomine Skadarskog jezera. U XIV vijeku, ovi albanski stočari-nomadi počinju i porodično da prelaze rijeku Drim, pa se na teritoriji Skadra, posebno po gorama, nastanjuju za stalno sa svojim stadima. Poznati njemački istoričar, akademik, prof. dr Georg Stadtmüller, koji se ozbiljno bavio problemima Balkana srednjeg vijeka, kaže da u današnjoj Sjevernoj Albaniji (preko rijeke Drim) u ta vremena (XV-XVI vijek) stanovništvo je bilo u većini srpsko. Pa i poznati savremeni veliki prijatelj Albanaca, Kanađanin dr Robert Elsie, kaže da su primorski gradovi Albanije bili nastanjeni pretežno Srbima, Grcima, pa i Vlasima, Jevrejima, ali ne i Albancima. Koliko za primjer spominjemo grad Valona, koji je sve do XVI vijeka imao preko 50% svog stanovništva Jevrejske nacionalnosti. Tu su u većini bili i Grci i Sloveni (Srbi, Makedonci, Bugari), pa i Vlasi i Cigani. Albanci su tada u taj grad sačinjavali jedan sasvim neznatan dio. Tek u XVII vijeku oni masovno silaze sa albanskih gora i ulaze u Valonu, pa su danas dostigli većinu stanovništva i tako ga albanizirali.
Kako smo već naglasili u ENCIKLOPEDIJI ULCINJA6), ono malo Albanaca, koji su prodrli u Ulcinj prije turske okupacije, pobijeno je od Turaka zajedno sa Crnogorcima na dan pada Ulcinja u turske ruke 1571. godine, ili su rasprodati po trgovima roblja Balkana, Azije i Afrike.
Poslije turske okupacije Albanci opet počinju da prodiru u Ulcinj, stihijno, pojedinačno. U prvoj fazi ove okupacije, kao i sami Crnogorci, oni su bili beznačajno malo, pa se skoro nisu ni primećivali, nisu padali u oči. Onima muslimanske vjere dozvoljavali su im da se smjeste i u tvrđavu, ako su našli mjesta za to, dok hrišćanskim Albancima i Crnogorcima nisu to dozvoljavali. Oni su se smještali van tvrđave.
U Ulcinju je tada vladao turski i arapski jezik. Tako je ovaj grad, u to vrijeme, bio čisto turski grad, podrazumevajući pod ovim imenom i Arabljane, koji su se tu 1571. nastanili zajedno sa Turcima.
U drugoj fazi, krajem XVII i početkom XVIII vijeka, raste broj Albanaca, ali je još uvijek sasvim malen. U ovoj fazi, uslijed masovnog dolaska Novljana (1687), Ulcinj je poprimio crnogorski karakter, jer je nadvladao njihov srpski jezik. Ovo nam svjedoči ime džamije zvana Džamija na Mezđah, koja je izgrađena 1728. godine i nazvana tako sigurno od muslimana crnogorske nacionalnosti, jer je – kako vidite – na srpskom jeziku. Znači, ni na turskom, ni na arapskom, niti na albanskom. Namezđah – kako se to često danas leksikalizira ne samo od Albanaca, već i od Crnogoraca – znači na Mezđah. Mezđah je kvart Ulcinja gdje je izgrađena ta džamija. Namezđah nazvali su tada i nazivaju je dan-danas svi, i Turci i Arabljani, pa i Albanci, što znači da je tada u Ulcinju vladao srpski jezik.
Tek u trećoj fazi, kraj XVIII i u XIX vijeku, Albanci masovno počinju da prodiru u Ulcinj i okolinu, dolazeći pretežno iz Srednje Albanije (Elbasan) i Južne Albanije (Konispolj), ali i iz Sjeverne Albanije. Dolazili su i poslije oslobođenja Ulcinja od turskog ropstva 1880. godine, pa nastavljaju da dolaze i dan-danas. Ovi iz Sjeverne Albanije većim dijelom su se smještali po selima. Tako 1724. godiine, iz Mirdite dolazi jedna velika grupa Albanaca, sa svojim porodicama. Oni se smjestiše u Krajini – oblast Bara, pored Skadarskog jezera, gdje su formirali svoje selo Arbneš, kako su se u to vrijeme zvali ovi Albanci. Ovo nam ime dokazuje da je sva teritorija oko tog sela bila nastanjena Crnogorcima. Jer, da su i ovi bili Arbneši (Albanci), ne bi mogli da selo nazovu tako: u Crnoj Gori još niko nije nazvao svoje selo Crna Gora, niti u Albaniji – Albanija! I same ove novodošlice u Krajini, svoje selo tamo u Mirditi da nisu zvali Arbnesh?! Niti ima i niti je imalo u Mirditi koje mjesto prebivanja sa imenom Arbnesh. Pa ni u Albaniji. Samo kad su ovi Arbneši (Albanci) izlazili iz albanskih oblasti i instalirali se u nealbanske oblasti, nazvali su svoja prebivališta ovako, sa imenom Arbneš. Setite se i Arbneša kod Zadra u Hrvatskoj!
U grad Ulcinj Albanci su se uvijek zvali isključivo Gege i, kasnije – Shqipetari (Shyptar). Apsolutno za nijednog od njih nema dokumentacije da se zvao Arbneš! Ovo nam svjedoči da su oni tu od kad su se počeli zvati tako – Gege i Shqyptar. A to je sredina XVIII vijeka! Ili ovo nije istina, gospodo Albanci?!
Albanski ekstremni nacionalista, dr Nail Draga, poznat po njegovim falsifikatima istorije albanskog naroda i neosnovanim optužbama protiv Crnogoraca i Srba, priznaje da su Albanci porijeklom iz Albanije, a ne autohtono stanovništvo Ulcinja i okoline. Tako on, za Albance Briske Gore i Mrkojevića (Ovz oblast on naziva Anamali!), tekstualno piše: glavni dio ove narodnosti porijeklom je bilo iz Malesia e Madhe (Kelmend, Shkrel, Kastrat) (sve oblasti Sjeverne Albanije,-KB)…jedan značajan dio Albanaca (malisora) priješao je sa Briske Gore u Anamali i smešteno je u selo Amulli7).
Dokazi da Albanci nisu autohtoni u Ulcinju su mnogobrojni. Prije svega tu su dokazi da Albanci nisu autohtoni ni u samoj Albaniji, pa i nigdje na Balkanu, koje smo poredili u našem djelu KO SU ALBANCI?8).
Ali evo da i ovdje spomenemo neke:
1. Albanski jezik sadanjih stanovnika grada Ulcinja. Ovo narečje albanskog jezika neosporna je činjenica da oni nisu mještani.
Kad bi bili mještani, njihov jezik, narečje, bio bi isti sa jezikom kojim govore Albanci njihovih sjevero-zapadnih predjela, kao što su Skadar sa Malesijom, kao što su Shëngjin i Lješ, kao što je albanski jezik Roma Ulcinja, koji su tu došli iz Skadra, pa i govore skadarskim narečjem geginskog dijalekta. Kako smo to već dokazali našom monografijom NAREčJE ULCINJA9), kojom smo branili drugu diplomu na Džavnom univerisitetu u Tirani, narečje ulcinjskih Albanaca je jedna mješavina narečja, kojim govore Albanci Srednje Albanije (Elbasan), pomješano sa izgovorom Južne Albanije (Konispol), što nam svjedoči da su ovi Albanci otuda došli u Ulcinj. I to tek poslije turske okupacije, pošto su počeli da se nazivaju Gegi i Shqypetari, krajem XVIII i početkom XIX vijeka.
Albanski jezik Ulcinja je toliko izmiješan sa srpskim jezikom mještana, Crnogoraca, da ga drugi Albanci, bez prevodioca, ne razumiju. U samoj blizini Ulcinja, u Skadar, poslije oslobođenja Ulcinja 1880. godine, nikla je ova narodna pjesma:
Ulqinaku n’Shkodrën tonë
Ala nuk ka xanë me folë.
Ulcinjanin u našem Skadru
Još nije naučio da govori.
Da bi razumjeli Albanca Ulcinja, dan-danas treba da znate, sem albanskog jezika, i srpski i turski jezik.
2. Prezimena Albanaca. Ova prezimena dokazuju nam ne samo da ovi Albanci nisu mještani, već i odakle su došli u ovaj grad, pa i u okolini. I ovo smo opet argumentirali našom novom studijom PREZIMENA ULCINJANA10). Sva prezimena Albanaca Ulcinja, ako nam ne ukazuju da oni uopšte nisu Albanci, već albanizirani Crnogorci, Turci, Vlasi, Grci11) i drugi, ukazuju nam sasvim jasno odakle su došli ti Albanci u Ulcinj.
Tako, koliko za primjer, nosioci prezimena BECI su iz sela Beci (Stari Dukadjin, Sjeverna Albanija), BERISHA (Stari Dukadjin), BICI (selo u oblast Kukesa-Albanija), BYTYÇI (oblast Sjev. Albanije), DIBRA (grad Debar), DOÇI (kvart u Mirditi-Albanija), DUKAGJINI (oblast Sjev. Albanije), GASHI (oblast Sjev. Albanije i pleme), HASI (oblast između Prizrena i Kukesa, Sjevero-istočna Albanija), ISHMI-ISHMAKU (gradić Sred. Albanije), HOTI (oblast Sjev. Albanije), KAÇINARI (selo Sjev. Albanije), KASTRATI (oblast i pleme u Sjev. Albaniji), KORÇA (grad jugo-istočne Albanije), KRASNIQI (oblast i pleme Sjev-istočne Albanije), MIRDITA (oblast Sred. Albanije), MJEDA (selo u blizini Skadra), PULTI (oblast Sjev. Albanije), SELITA (selo u blizini Tirane), SUMA (oblast Sjev. Albanije), SHATA (mjesto u blizini Skadra), SHLLAKU (oblast u Sjev. Albaniji), SHKRELA (oblast u Sjev. Albaniji), SHURDHA (SHURDHAHU – gradić u Sjev-zapadnoj Albaniji), TOSKA (oblast Južne Albanije), THAÇI (oblast i pleme u Sjev-istočnoj Albaniji), XHYHERI (selo u okolini grada Vlora – Južna Albanija), ZADRIMA (oblast u Sjevero-zapadnoj Albaniji) i dr.
Treba znati da nisu svi nosioci ovih prezimena Albanci, iako se možda nazivaju tako, Albanci. Sa druge strane, iako neka od ovih prezimena etimološki su srpska, ne znači da su i njihovi nosioci Srbi, odnosno Crnogorci. Naglašavam još jednom da ona pokazuju porijeklo, oblast odakle su stigli u Ulcinj.
3. Plemenska pripadnost. Albanci su podjeleni u tri velika plemena: Geginci, Toskinci i Ljabi. Svi su Albanci Ulcinja Geginci, žene Gegejša. A odaklen su ovi Geginci? Iz Ulcinja ili iz Gegnije?! Sigurno da su iz Gegnije! A gde je ta Gegnija? U Ulcinj ili u Albaniji?! Albanski akademici kažu da je Gegnija u okolini Tirane, tamo – u centru današnje Albaniji.12)
Kako su se širili ovi Geginci, širio se i naziv te njihove teritorije. Po samopriznanju albanskih akademika: Rasprostranjenje termina Gegnija za svu Sjevernu Albaniju pripada novom vremenu. Iako su ovi Geginci priješli granice današnje Albanije, nijedam kamen van njenih granica dan-danas se ne naziva Gegnija, pa ni Ulcinj. Sljedstveno, Albanci Ulcinja ne samo da nisu autohtoni, ne samo da su došljaci iz Gegnije, već su u Ulcinj stigli u najnovije vrijeme. Štoviše, imena Gega i Gegejša, i među samim muslimanima Ulcinja, imalo je i priličnu pežorativnu notu, koja im je došla od slovenskih muslimana. Štoviše i sâm oblik Gegejsha jeste slovenskog porijekla.
Sem pomenute plemenske podjele, Albanci imaju i jednu drugu podplemensku podjelu. Tako su se Geginci, poslije njigove okupacije Sjeverne Albanije (dolina rijeke Drim, okolina Skadra i Malesija) podjelili u 12 plemena. Svako od ovih plemena ima tamo (u Albaniji!) svoju kuriju13), svoju teritoriju, gdje nisu dozvoljavali nikome da se nastani, ni Albancima drugih plemena. I samo za jedan kamen te kurije, oni su se sudarali međusobno, krvarili se i ubijali. Kad su se namnožili u svojoj kuriji i više ih ona nije zapremala, oni su priješli granice sadašnje Albanije i nastanili se na teritoriji Metohije i Kosova, u Zapadnoj Makedoniji i u Crnoj Gori. Pošto ovo nije bila njihova kurija, oni tu nisu mogli da zabrane nikome da se nastani. Na taj način u istom selu imamo ne samo pripadnike svih 12 sjeverno-albanskih, geginskih, plemena, već i ljude koji nisu ni Albanci, koji pripadaju drugim nacijama, konkretno: Srbi, Makedonci, Crnogorci, Turci, Vlasi, Cigani, Romi, Kurdi, Tatari itd. Ovo srećemo i u Ulcinjskoj okolini, pa i u samom gradu. Ako budete pitali Albance Ulcinja kojem plemenu pripadaju, oni će vam reći ne samo da su Geginci, već i da pripadaju jednom od onih 12 plemena. Neki od njih i nemaju potrebu da vam to kažu, jer im – kako se ono kaže – piše na čelo: pokazuje nam to njihovo prezime, koje je plemenskog porijekla. Tako u Ulcinju imamo Albanaca sa prezimenom Berisha, Hoti, Gashi, Gruda, Kelmendi, Krasniqi, Mirdita, Shkrelja. Sve su ovo nazivi njihovih plemena. Na teritoriji Ulcinja nemamo nijedno selo da pripada ovom ili onom albanskom plemenu.
Oni Albanci naših teritorija, koji ne pripadaju nijednom od 12 albanskih plemena, nisu Albanci. To su u većini slučajeva albanizirani Srbo-Crnogorci, Turci, Vlasi, Grci, Kurdi, Tatari i pripadnici drugih nacionalnosti.
4. Toponimi Ulcinja. I toponimi Ulcinja i okoline, počev od samog naziva grada, pa sve do poslednjeg sela, dokazuju nam da su ove teritorije prvo naselili Sloveni, pradjedovi današnjih Crnnogoraca. Evo da evidentiramo neke od glavnih toponima:
a) ULCINJ.- Crnogorci su naziv ovog grada uzeli od romanskog stanovništva, koje su tu zatekli u VI vijeku n.e., kad su tu stigli.
A Albanci? Od koga su uzeli taj njihov naziv? Od Ilira?! Ili od Pelazga?!
Ali ostavimo za momenat Albance i obratimo se Turcima, koji ne pretendiraju da su autohtoni nigdje na Balkanu, ponajmanje u Ulcinju. Oni priznaju da su u Ulcinj stigli 1571. godine. Oni priznaju i ovo: da su nazive mjesta na Balkanu uzimali od stanovništva koje su tu zatekli. A kako su ovi Turci nazvali Ulcinj? Pogledajte njihova tadanja i sadanja dokumenta! Oni su svugde i od vajkada nazivali ovaj grad YLQYN i YLKIN. Od koga su ovaj oblik imena uzeli? Od Crnogoraca, koji su ovaj grad upravo u ta vremena nazivali L6CIN6 (što je dokumentirano!), ili od Albanaca, koji dan-danas ne znaju kako su u ta vremena nazivali Ulcinj?!
Turci su imali običaj da toponimima mještana dodaju jedno Y-. Tako su srpskom gradu PEć dodali to Y- i nazvali su ga YPEK, od makedonskog grada SKOPJE napravili su YSKYP, od grada SKADAR napraviše YSKYDAR. Sljedstveno i od crnogorskog naziva grada L6CIN6, dodajući taj prefiks, napravili su YLQYN i YLKIN. Turski nazivi Skadra i Ulcinja svjedoče nam da su tu našli Crnogorce i da su ih uzeli od njihovih ruku, a ne od Albanaca. Ovo nam svjedoči i osoba, koja je svojim grudima branio Skadar od turskog napada – Marino Barletius14), za koga nam ovi Albanci pretendiraju da je bio njihov čovjek, Albanac, iako je on svojim djelom dokazao da albanski jezik nije ni znao.
Da vidimo sada kako su Albanci nazivali Ulcinj. Ideolog albanskog preporoda Sami Frasheri piše za ovaj grad: « Albanci ga nazivaju YLQYN ili YLKIN ».15)
U XX vijeku, Albanac Ulcinja hafuz Ali Ðoka (zvani Ulqinaku) naziva ga YLKIN.
Bezdrugo da su Albanci ovaj naziv grada uzeli od Turaka. Za ovo mislimo da nema sumnje, pošto, kad su došli u Ulcinj – tu su i našli Turke. A pošto su došli kao muslimani – razume se da su od turskih muslimana i uzeli taj njihov naziv grada. Albanci imaju i svojih toponima, naziva mesta i gradova, koji im počinju sa U-, pa i sa Ul-: Ulëza, Udenishti, Uraka, Uznova. Apsolutno nijedno U- nisu pretorili u Y-!!!
Vremenom, sigurno i pod uticajem slovenskog mjesnog stanovništva, Albanci su oblik YLKIN (sasvim suprotan prirodi njihovog jezika!) transformirali u ULQUN i ULQIN. Dok je prvi oblik bliži turskom, drugi je bliži crnogorskom. Moguće je da su se kod Albanaca jedno vrijeme kontaminirala ta dva načina izgovora imena ovog grada: crnogorski i turski, sve dok nije pretegao i u njihovom jeziku slovenski oblik. A da u današnjem albanskom obliku ULQIN imamo crnogorski oblik imena ovog grada ULCINJ – očigledno je. Ova pobjeda crnogorskog oblika se desila negdje krajem XVII veka i u XVIII vijeku, za što Crnogorci treba da zahvale svojoj muslimanskoj braći iz Herceg Novog, od kojih stigoše tu 1687. godine, kako već rekosmo, ništa manje već 2.500 ljudi: Ulcinj do tada nije imao ni 2.000 stanovnika!
Kontaminiranje srpskog oblika imena grada Ulcinja sa turskim oblikom, u izgovoru Albanaca, dokazuje i jednu drugu činjenicu: kontaminiranje crnogorskog etničkog elementa sa albanskim etničkim elementom, odnosno albaniziranje Crnogoraca, koji – sigurno – prelazeći na albansku etničku stranu, nosili su tamo, pokraj mnogih riječi iz svog srpskog jezika, i sam oblik imena grada Ulcinja.
b) VALDANOS.- U jednoj mapi iz 1823. godine ovaj toponim je zabilježen Val di Noce (it. Dolina oraha). Sigurno je tako nazvan od nekadašnjeg romanskog stanovništva grada. Crnogorci ga nazivaju VALDANOS. Kako vidite, u našem, srpskom jeziku, sačuvano je izvorno –L-. Albanci kažu VARDANAS. Da su Albanci mještani, u najmanju ruku došljaci tu prije Slovena-Crnogoraca, u njihovom jeziku trebali bismo da imamo formu VALDANOS. A pošto nisu ni mještani, niti došljaci prije Crnogoraca, oni su svoj oblik ovog toponima primili upravo od Crnogoraca: VALDANOS > VALËDANOS > VARDANOS > VARDANAS. Obraćanje intervokalnog –L– u –R– je pojava albanskog jezika: ALBAN>ALËBAN> ARBAN; ULLUčI>URUčI, BELIŠA>BERISHA, EDHE>ELLE>ERE (svezica: unë ere aj = ja i on) i dr., dok je obraćanje kratkog –O– u –A– pojava XVIII vijeka u njihovom jeziku.
c) MANDRAć.- U našem jeziku ovaj toponim potiče iz romanskog jezika Ulcinjana ranog srednjeg vijeka. Ovako su ga nazivali i Venecijanci – MANDRAć. Albanci ga nazivaju MENDREQ. Kako vidite, imamo pojavu transformacije kratkih –A– u –E–, pojava ova, kako već naglasismo, iz XVIII vijeka u albanskom jeziku.
d) BOJANA.- Ovo je naš oblik antičkog hidronima BARBANA, kako su to nazivali Staro-Grci ovu rijeku, kojoj smo mi, preuzevši je od romanskog stanovništva, izvršili neke promjene do današnjeg oblika BOJANA. Albanci su ovaj hidronim preuzeli iz našeg jezika, običajnim pretvaranjem –O– u –U–: BUJANA i aferezom drugog sloga –JA– u konačno BUNA.
e) SVAč.- Crnogorci su ovaj toponim moguće preuzeli od romanskog stanovništa, koje su zatekli tu kad su došli, a koji su ovaj grad (Tada je moguće bilo selo!) nazivali SOVACI. Vidi se jasno da je crnogorski oblik proizašao iz romanskog, ako i kod romanskog oblika nemamo slovenski SOVAC, od SOVA, ime ptice, koja je moguće tu kukala nad ruševinama tog grada poslije zemljotresa iz VI vijeka naše ere, kao što imamo kod KOSOVA ime ptice KOS, koja je kukala po tim razorenim poljima nakon varvarskih pustošenja III-VI vijeka naše ere, kao što imamo i kod grada KRAGUJEVAC ime price kraguj. Kao što imamo i selo SOVAC, u okolini Bitolja!!! Nazivanje mjesta imenima ptica je slovenski običaj, koji se kod Albanaca ne sreće. Izvolite naći i jedan jedini toponim albanski koji je svojom etimologijom od albanskog imena neke ptice.
Među stanovnicima Ulcinja, u VI vijeku, kad su tu stigli Sloveni-Crnogorci, bilo je i romaniziranih Ilira. Da su Albanci autohtoni (štoviše i Iliri!), i oni bi te toponime uzeli od romanskog, odnosno ilirskog stanovništva, pa i SVAč, koji oni na svom jeziku nazivaju SHAS. Kako vidite, sasvim jasno je da ga oni nisu preuzeli od romanskog stanovništva, ponajmanje od Ilira, već od Crnogoraca: Albanski filolozi priznaju da oni, kad su stigli na Balkan, u oblast Mata, nisu imali glas Š (na albanskom SH). Tek poslije simbioze sa Slovenima (Srbo-Crnogorcima i Makedoncima) oni su od njih poprimili taj glas. Tako su od SVAč napravili SHAS, a od SKADAR>SHKODER.
Ovdje možemo poređati i mnoge druge toponime. Spomenućemo samo imena oblasti Ulcinja: Gorana, Krajina, Mrkote, Međureč i Papratna. Svi su ovi toponimi sa čistom slovenskom etimologijom, a u upotrebi i od ovih Albanaca.
činjenica da su oni preuzeli od Crnogoraca toponime SVAč, VALDANOS, BOJANA, MANDRAć, JALIJA, SKADAR, zatim GORANA, KRAJINA, MRKOTE, MEÐUREč i PAPRATNA, a od Turaka ULCINJ, svjedoči da Albanci nisu tu ni autohtoni, niti došljaci prije Crnogoraca.
5. Sjećanje Albanaca. Da Albanci nisu autohtoni, već došljaci, dokazuje nam i njihovo sjećanje. Oni dobro pamte da su njihovi preci došli tu iz Albanije, pa i iz Turske. Albanac Ulcinja dr Ruzhdi Ushaku pamti da su mu preci došli u Ulcinj iz Turske.16) Porodica Hasanagaj pamti da su došli iz Skadra. Porodica Katana – iz Drača. Ovako i mnoge druge.
6. Dodajemo ovome i činjenicu naglašenu od austrijskog akademika, prof. dr Gustava Weigand-a (1860-1930), koji doslovno piše: Kad sam za jedno vrijeme bio u Drač godine 1910, saznah da je turska vlada preselila tu ribare iz Anadola, da bi naučili Albancima poslove ribarenja, jer mještani (Albanci) nisu ništa razumjeli od toga, svjedočanstvo ovo koje nam dokazuje da oni, Albanci, treba da su tu došli iz unutrašnjih oblasti, udaljene od mora.17)
U Ulcinj Turci nisu imali potrebu da presele svoje ribare i mornare da uče Albance tim poslovima, jer – prije svega – kad su Turci stigli u Ulcinj, tu nije bilo Albanaca. A kad su se Albanci pojavili i tu, našli su naše Novljane. Tako su pomorstvo i ribarenje naučili od Novljana, a i od Arabljana, pa i od Turaka.
Konkretno: riječ ANIJE (brod) uzeli su od Arabljana; riječ DYREK (jarbol) uzeli su od Turaka; riječ VOZITË (me) uzeli su od Crnogoraca = voziti; riječ MREZHË uzeli su isto tako od Crnogoraca = mreža; dok su riječ LEVREK (branac, lubin, Labrax lupus) uzeli od Turaka, a Turci od Grka.
Hrvatski naučnik Petar Skok, dobro poznat Albancima, jer je doprineo mnogo u albanologiji, pa ga zato i cijene, piše: „Ulcinj je na početku bio romansko mjesto. Za vrijeme srpske uprave i Zetske, postalo je slovensko. Kao takav, godine 1571. prelazi pod tursku upravu i duž njihove vladavine istovremeno se albanizira. I tako dijeli sudbinu Slovena u Albaniji“.18)
Ima istine u ovome ali i neistine. Ma da su Turci posljednjih decenija svoje vladavine favorizirali i albaniziranje Ulcinja, on još nije bio albaniziran. U njemu je sve do posljednjeg dana turske okupacije albanska dijaspora bila u manjini. Bili su muslimani u većini, ali svi muslimani niti su bili, niti jesu Albanci. Veći dio muslimana su bili i jesu Crnogorci, Turci, Cigani, Romi, Vlasi, Grci, Jevreji i drugih nacionalnosti.
U ovoj, posljednjoj etapi turske okupacije, Albanci ne samo što su bili favorizirani, već su se i enormno množili, pa su i albanizirali Crnogorce muslimanske i katoličke vjere, kao i sve druge muslimane, pa i crnce. Grad sada poprima čisto orijentalni, pa i turski karakter, znači gubi crnogorski, ali nije poprimio ni albanski, jer albanska dijaspora u njemu još uvijek ne čini većinu stanovništva. Pa i uprava grada i okoline nije u njihovim rukama, već u ruke Crnogoraca muslimanske vjere.
Polazeći od činjenice da su muslimani većina, Berlinski kongres je 1879. godine potražio od Knjaza Nikole da povuče svoje trupe iz tek oslobođenog Ulcinja i da ga vrati Turskoj. Zato što je u njemu većina stanovništva bila muslimanske vere, a ne Turci, niti Albanci!
I albanski intelektualac, katolički pop, Frančeskanac Marin Sirdani, koji je 1904. posjetio Ulcinj, piše da su u njemu muslimani…veći dio stanovništva tog grada!!! 19) M u s l i m a n i!!! Ne Albanci!!!
To nam kaže i italijanski istoričar, koji je posjetio Ulcinj 1920. godine, dobro poznati Antonio Baldači (BALDACCI Antonio, 1867-1950) i puno drugih.
I pored toga, pa iako im je i njihov pomenuti Albanac, i to nacionalistički nastrojen, očiti neprijatelj crnogorskog naroda, priznao istinu, istinu koju je svojim očima vidio, albanski akademici, koji nam se busaju u prsa i za marksizam-lenjinizam, za proleterski internacionalizam, doslovno pišu: Ulcinjska komuna, sa 39 njenih sela imala je (1981. god.) 21 576 stanovnika, potresna većina kojih su Albanci20).
Sljedeći primjer ovih akademika može se razumjeti što su uradili oni koji nam se ne busaju za to, već naprotiv – otvoreno priznaju da su nacionalisti, kao što su Barhi Brisku, Nailj Draga, Sari Resulbegu, Maksut Hadžibrahimi, Ruždi Ušaku, Riza Redža i tutti quanti. Ovi albanski muslimani falsifikuju istinu istovećujući muslimani su veći dio stanovništva sa Albanci su veći dio stanovništva. Mislim da se između ova dva koncepta ne mogu staviti znaci jednačenja.
M u s l i m a n i i A l b a n c i !!!
Petar Skok i drugi, naši ljudi, pa i naši naučnici, pali su pod uticaj ove veliko-albanske propagande i, umjesto da je raskrinkaju, podržali su je papagalski, ponavljajući ono što kažu albanski falsifikatori istorije. Ne samo u vezi stanovništva Ulcinja, već i u svemu drugom. Tako su to činili Ðurđe Bošković, Pavle Mijović, Mirko Kovačević21), dr Pavle Ban22), dr Gojko Desnica i drugi, koji su se ozbiljno bavili istorijom ovog grada. Tako oni kažu da ne samo aktuelno, već i pod turskom upravom (stanovništvo Ulcinja je bilo) pretežno albansko. Je li to istina?! U prolazu pored Ulcinja, gledajući ga dvogledon sa palube broda, i Ljubomir Nenadović23) nam je rekao jednu takvu neistinu prije više od jednog vijeka. Mislim da je ona dovoljna. Naša je dužnost da takve neistine ispravimo, a ne da ih ponovimo i potpisujemo. Izvolite poći u Ulcinj da vidite ko su ti ljudi, koje vi nazivate Albancima. Zabijte sondu u njihovu prošlost, pa ćete vidjeti da jedan dobar broj ovih Albanaca, ne samo da nisu Albanci, već su i dokumentirani Srbo-Crnogorci muslimanske vjere. Među njima i ja – autor ovog napisa, koga su arbitrarno proglasili za Albanca, a to su učinili i sa mnogim drugim građanima ovog grada. Drugi su Turci, Cigani, Romi, Vlasi, Grci, Jevreji i pripadnici svakojakih drugih nacionalnosti, izjavljenih za Albance zbog antinacionalne politike crnogorskih vlasti i pritiska, šantaža, koji se svakodnevno čini nad njima od strane veliko-albanskih ekstremnih nacionalista. Ovi nacionalisti, na oči crnogorskih vlasti, čine albanizaciju ne samo stanovništva, već i teritorije. Ako od broja Albanaca odbijemo pomenute, videćete da stvarni broj Albanaca ne pretstavlja većinu, već manjinu stanovništva Ulcinja. Mi smo od vremena naglasili i naglašavamo: Pred kraj XIX vijeka Ulcinj je muslimanski grad. Veći dio muslimana bili su po nacionalnosti Crnogorci, Turci, Arabljani, Romi, Cigani, Afrikanci (crnci), Grci, Jevreji. Po samopriznanju albanskih istoričara, do 1880. godine, samo crnačkih porodica bilo je u Ulcinju oko 100. Računajte svaku porodicu po 5 članova – ispada da su bili 500 crnaca, muslimani, ali ne i Albanci. Ili su i crnci Albanci?! Ako je Ulcinj tada imao 5.000 stanovnika (po prvom popisu crnogorskih vlasti), ispada da su 10% bili crnci.
Verujemo da je Turaka i Arabljana bilo više. Posebno muslimanskih Cërnogoraca, da ne govorimo i o cërnogorcima hrišćanske vjere. Da ne govorimo zatim i o drugima! Od jednog najobičnjeg računanja izlazi nam da su ovi činili većinu stanovništva Ulcinja, dok su Albanci bili u manjini.
Kako se zna, u Ulcinju je još tada bilo i hrišćana, pogotovo Crnogoraca pravoslavne vjere, ali i crnogorskih katolika. Bila je i pokoja porodica albanskih katolika. Makoliko falsifikovali istoriju ovog grada albanski „naučnici“, opet su prinuđeni da priznaju da je u Ulcinju 1863-1864 bilo 11 pravoslavnih porodica, što sigurno ne odgovara istini, jer ih je bilo više. Moguće su kontaminirali bratstvo sa porodicom.
Evo prezimena nekih od tih bratstava, a svako je bratstvo imalo po nekoliko porodica: Brisković, Bušatlić, Buzuk, Dabović, Dabinović, Damjanović, Dašić, Dorović, Dragović, čilingiri, čapunović, čaušević, Janinović, Kočović, Kordić, Ljabović, Mandić, Martinović, Matanović, Nikolaidis, Peković, Popović, Trceta i dr.
Pod turskom okupacijom se u Ulcinj gradi i pravoslavna crkva, sigurno za pravoslavne Crnogorce, a ne za albanske muslimane. Ili su i u tu crkvu išli da se klanjaju muslimani Nailja Drage?!24)
U odnosu na sve njih, muslimani i katolici albanske nacionalnosti nisu sačinjavali ni 20% stanovništva, iako su ovi još pod turskom zastavom počeli albaniziranje svih ostalih muslimana, pa i one turske i crnogorske nacionalnosti. Pod njihovim pritiskom počelo je albaniziranje i crnogorskih katolika (što je snažno potsticala Barska nadbiskupija), pa i pravoslavaca, koji su bili izloženi ne samo kulturnom genocidu, već i fizičkom.
I pored ove istine, sasvim jasna i albanskim istoričarima, oni bezobrazno uznastoje na tome da je Ulcinj tada bio čisto albanski grad. Vidite njihovu literaturu, gde oni i za Turke pretendiraju da su bili Albanci. Pa i za crnce! Pa i za same Crnogorce! Da, da, oni i za Crnogorce pretendiraju da su Albanci!
Interesantne su činjenice:
1. Pravoslavni Nikola Trceta naziva sebe Crnogorcem, dok njegov rođak musliman Hasan Trcetić naziva sebe Albancem. Crnogorac Nikola ima prezime bez karakterističnog slovenskog nastavka – VIć, dok Albanac Hasan nosi isto to prezime, ali sa nastavkom -VIć!!!
2. Pravoslavni Momir čapunović naziva sebe Crnogorcem, dok njegov rođak musliman Mustafa čapun’ja naziva sebe Albancem.
3. Od dva Resulbegovića, oba od iste majke i istog oca, jedan kaže da je Crnogorac, a drugi da je Albanac.
Albanski falsifikatori istorije pretendiraju da su svi muslimani Ulcinja – pa i čitavog Balkana(!) – Albanci, pošto – tobože – Turci, sem Albanaca, nisu nikoga primali u muslimansku vjeru. Tako ćete kod svih ovih Albanaca, po njihovim člancima i studijama, knjigama i knjižurinama, vidjeti da su Albanci većina stanovništva Ulcinja. Toj njihovoj propagandi, kako rekosmo, podlegli su i naši slijepci, pa i od samih titoističkih vlasti oškopleni naučnici.
U vezi sa ovim Albancima postavlja se pitanje: Kakav status imaju oni u Ulcinju, pa i u čitavoj Crnoj Gori?
Kad su mi godine 1993., prilikom moje posjete Ulcinju, poslije 40-to godišnjeg otsustva, priredili doček i tribunu, javni razgovor, ja sam Albance Ulcinja nazvao nacionalnom manjinom, jer su me tako učili u školi, od malena, a tako su i u Ustavu domovine naše okarakterisani i oktroisani.
Neki mi se Albanci usprotiviše. Rekoše mi da oni u Ulcinju nisu nacionalna manjina, već narod. Rekoh im:
-A Crnogorci u Skadar, koji je za 500 godina redom, sve do turske okupacije, bio i prestolnica crnogorske države, što su: nacionalna manjina ili narod?!
Kasnije, pošto sam bolje i dublje prostudirao ovaj problem, dođoh do zaključka da Albanci Ulcinja i Crne Gore stvarno nisu nacionalna manjina, ali nisu ni narod.
A da što su onda ovi Albanci?
Oni su albanska dijaspora, emigracija, što priznaju i sami albanski naučnici. Ako ne vjerujete, obratite se njihovom djelu HISTORIA E SHQIPËRISË, dio I, objavljeno od Istorijskog instituta pri Akademiji nauka Albanije, Tirana 1959. Kao tekst sastavili su ovo djelo poznati albanski istoričari Selim Islami i Kristo Frasheri, dok su mu odgovorni redaktori bili najveći istoričari Albanije Stefanaq Pollo i dr Aleks Buda, pretsjednik Akademije nauka Albanije.
I pored ovoga, i pored mnogih dokumenata, činjenica i nepobitnih argumenata da su ovi Albanci dijaspora-emigracija, a ne mješt
