Anđelka Martić rođena je 1. maja 1924. u Zagrebu u porodici sa troje dece. Pred Drugi svetski rat završila je tadašnju Srednju trgovačku školu, a partizanima se pridružila nakon što joj je 1941. ubijen brat Ivica. Radila je kao ratni dopisnik 28. slavonske divizije i tada počinje da se bavi poezijom. Prve pesme objavljene su joj u partizanskom časopisu „Kulturni prilozi“ koji je štampan na Papuku. Učestvovala je i u oslobođenju Beograda gde je ispred neprijateljskog tenka spasila ranjenog kapetana zbog čega je odlikovana Ordenom za hrabrost.
Nakon oslobođenja radila je u uredništvu armijskog lista „Za pobedu“ i kao novinarka u „Vjesniku“ i „Omladinskom borcu“. Bila je glavni i odgovorni urednik časopisa za decu „Radost“ i glavni urednik izdavačke kuće „Naša djeca“ u Zagrebu. Na nagovor pisca Grigora Viteza počela je da piše priče za decu i 1951. godine objavljuje svoje prve pripovetke „Mali konjovodac i druge priče“ i „Bjelko“. Ipak, široj čitalačkoj publici postala je poznata po dečjem antiratnom romanu „Pirgo“ objavljenom 1953. Roman „Pirgo“ je priča o prijateljstvu petogodišnjeg dečaka Željka Pavlovića i laneta koji zajedno proživljavaju ratne doživljaje. „Pirgo“ je na srpskohrvatskom jeziku doživeo čak 54 reizdanja i bio je deo obavezne školske lektire. Preveden je i na slovenački, makedonski, bugarski, poljski, mađarski, češki, esperanto, italijanski, albanski, ruski pa čak i na kineski. Iako je ova knjiga univerzalno antiratno delo početkom devedesetih izbačena je iz školske lektire iako u njoj nije bilo ni ideologije ni mržnje. U nemilosti se našla i sama književnica koja više nije bila poželjan gost u školama, a izdavačke kuće odbijale su da objavljuju njena dela.
Za svoj književni rad Anđelka Martić odlikovana je Ordenom rada sa zlatnim vencem, nagrađena književnom nagradom „Ivan Goran Kovačić“, nagradom Saveta za vaspitanje i zaštitu dece Jugoslavije „Kurir Jovica“, nagradom „4. juli“ Saveza udruženja boraca NOR-a Jugoslavije i Poveljom Zmajevih dečjih igara za životno delo. Samoj književnici od svih nagrada koje je u životu primila najdraža je „Orden osmeha“ koji zaslužnima dodeljuju deca Poljske.
Neka joj je večna slava i hvala!
The post Anđelka Martić (1924-2020) appeared first on srbi hr.
