Sa Crnom Gorom ova izolovana banatska celina nema gotovo nikakve veze. Samo zbog svojih nemirnih brežuljaka, koji remete ravničaraku idilu Banata, ovaj prostor bi se zato mogao nazvati simbolički crnogorskim, kao i zbog toga što je srpski živalj u njemu potpuno odsečen od ostatka srpske zajednice. Postoji i poneka legenda, naravno, da su se ovde nastanili nekoliko Crnogoraca, ali tek kasnije, u 18. veku.
Nas je put odveo do Lukarevca i Kraljevca. Krivudavi zemljani i kameni putevi, bujna priroda, prirodni izvori i čist vazduh naprosto pokreću čoveka da se oduševi ovim seoskim bajkovitim krajolicima i prepusti njihovoj oazi u traženju okrepljujućeg predaha. Istorijske znamenitosti ovih mesta čine ih još bogatiji.
Prkos vremenu u Lukarevcu
Prema dr Stevi Perincu, Lukarevac je bio poznat još iz akta kojim ga srednjovekovna srpska velmoška porodica Radić daje u zakup 1492. godine Jeremiji Dojčinu.
Najstarija srpska seoska parohijska crkva u Rumuniji nalazi se upravo u Lukarevcu. To je crkva-brvnara izgrađena 1744. godine, najverovatnije na mestu Radićeve brvnare iz XV veka, posvećena Svetom Velikomučeniku Đorđu. Ovo je jedinstvena srpska crkva i istorijski spomenik u Rumuniji, koja na sebi ne pokazuje znake propadanja, naprotiv, otporno prkosi korozivnoj moći vremena i čuva simvol vere.
Uglavnom je zadržala svoj izgled od pre dva i po veka, skromna je po spoljašnosti, kako opisuje Stevan Bugarski, duga je oko 12 m, široka 5 m, visoka 3 m, sa dvoja vrata, pet malih prozora i tornjem od dasaka. Poslednja opravka izvedena je 1995. godine, kada je parohiju obnovio protojerej Đorđe Sujić. Promenio je, najpre, svu brvnu i obnovio je toranj. Za sve malobrojnije vernike u Lukarevcu ostala je prava duhovna lađa.
Broj vernika dramatično opada u Lukarevcu. Kada je protojerej Đorđe Sujić preuzeo parohiju 1994. godine bilo je više od 100 vernika, danas ih ima 40, od kojih 15 redovno dolazi u crkvu po blagodeti Božije. Službe su ovde svake druge nedelje, jer otac Đorđe vrši službu i u obližnjem Kraljevcu.
„Ma šta da mi uzmete, nemojte mi samo oduzeti ovu crkvu“, reči su oca Đorđa koje propisno opisuju kolika je radost verujućeg naroda za ovom bogomoljom.
Možda treba pomenuti i naselje Slav Selo, koje je zabeleženo 1597. godine kao „opustelo mesto“, za koje oni stariji pričaju kako je to bilo prvo naselje njihovih predaka još u XV veku, a koji su ga, zbog čestih poplava, napustili i nedaleko od njega iskrčili mesto u šumi i tamo se odselili, kako navodi dr Živko Milin. Najverovatnije da je to novo naselje bilo današnji Kraljevac.
Opusteli Kraljevac
U istorijskim izvorima Kraljevac se prvi put spominje 11. aprila 1597. godine, kada je transilvanijski vojvoda Sigmund Batori naredio svojim ljudima da upravljaju i vladaju oblašću u kojoj se nalazio i Kraljevac. Svi toponimi u selu poput Selišta, Vrljača, Gakovine, Ravništa, Gradišta, Gornjeg selišta, Caričinog groba i drugih, kao i hidronimi Bara, Virovi, Protić, Crna voda, Gojkov bunar i mnogi drugi, otkrivaju, zapravo, etničku prirodu geneze ovog naselja u Banatskoj Crnoj Gori.
„Toponimi neizbežno sadrže u sebi i delić duše onih čijom su zaslugom počeli da bitišu“, tvrde Steva i Jagoda Perinac.
I u Kraljevcu je crkveni hram posvećen Svetom Velikomučeniku Đorđu. Zapravo, u sva četiri mesta Banatske Crne Gore Sveti Đorđe je hramovna slava. Crkva u Lukarevcu je sagrađena 1887. godine, danas se rekonstruiše, a prvi sveštenik se u Kraljevcu pominje 1776. godine. I ovde službuje protojerej Đorđe Sujić. Za Kraljevac tvrdi da u njemu ima 70 vernika.
„Borimo se da opstanemo“, odlučan je protojerej Đorđe.
Selo je nekada bilo etnički homogeno Srbima. Danas su u manjem broju, međutim, ni sam impuls života u selu više nije izražen. Ovde je život tih, spor i neprimetan. Deluje kao da je vreme stalo.
„Nekada je sve bilo drugačije, bilo je čisto srpsko selo. Nedeljom ujutru išli smo u crkvu, a posle podne ispred crkve bila je organizovana igranka. Bilo je životno i lepo, a sad kad izađem na sokak, dođe mi da plačem. Ljudi samo beže, beže i beže“, razočaravajuće opisuje tragediju sela Kraljevčanka Ankica Berečić.
Danas, doista, nema više ni ko da se okuplja, pa čak da ode i u dućan. Meštani u Kraljevcu nemaju više niti jedan dućan, nego su prinuđeni da odlaze u kupovinu životnih namirnica u Veliki Topolovac.
Nažalost, nema više ni srpske dece, a nekada su srpski đaci stizali do škole u Petrovom Selu prelazeći peške kilometre preko brda.
Prve škole su po Banatskoj Crnoj Gori krenule da se osnivaju još davne 1774. godine. Sva četiri naselja imala su svoje škole.
Živko Milin navodi: „Najveći broj učenika u ovim školama zabeležen je u periodu 1919-1946. godine, u Kraljevcu 1933/34. školske godine 113 učenika, u Lukarevcu 1921/22. školske godine 27 učenika… Rumunska školska reforma od 1948. godine pretvorila je sve četiri sedmorazredne škole u četvororazredne; 1950. godine osnovan je u Petrovom Selu takozvani drugi ciklus (V-VII razred), da bi okupio đake sa celog banatsko-crnogorskog područja. Nažalost, i ovaj je prestao da radi 1973. godine. Počev od druge polovine XX veka, četvororazredne osnovne škole su se postepeno gasile. Danas nema u ovim naseljima nijedne srpske četvororazredne osnovne škole.“
Lukarevac i Kraljevac danas izgledaju kao velike čekaonice gde retko ko navrati.
„Za 10 godina teško da će biti više ijednog Srbina u Kraljevcu“, izričit je bio Bogoljub Berečić iz Kraljevca.
Najveća nada ostaje u asfaltiranju Kraljevca i povezivanju sa auto-putem. Tada bi Kraljevac sa svojih 350 hektara šume, izvorima pitke vode iz stena i bogatim lovištima, bar postao pravi turistički dragulj Banata.
