Beč još pamti Vuka

Akademsko društvo za širenje dela Vuka Karadžića iz Beča obnovilo je rad i od decembra prošle godine ima novu upravu čija je prva akcija bila obeležavanje 160 godina od Vukove smrti.

Novu upravu čine lingvistkinja dr Gordana Ilić Marković, predsednica, muzikološkinja dr Tatjana Marković, zamenica predsednice, germanista Goran Novaković, sekretar i germanista mr Borko Ivanković, blagajnik.

Na starom bečkom “bidermajerskom” groblju Svetog Marka u 3. bečkom okrugu, gde je reformator srpskog jezika prvobitno bio sahranjen, na dan kada je preminuo, održan je pomen Vuku Karadžiću. Cveće je položeno uz zvuke kompozicija Kornelija Stankovića, koje su prvi put izvedene u Beču za Vukova života.

Gordana Ilić Marković je podsetila na plodan rad i stvaralaštvo Vuka kao filologa, ali i na njegove savremenike: filologe, istoričare, pisce, slikare i kompozitore. Istaknuta su dvojica, takođe prvobitno sahranjena na ovom groblju: Branko Radičević, čija se 200. godišnjica smrti obeležava ove godine i Jernej Kopitar, od čije se smrti navršilo 180 godina.

O radu ovog društva od osnivanja govorio je Borko Ivanković, koji je član od osnivanja i jedan od glavnih inicijatora pokretanja u novom sastavu. Skupu su se preko interneta pridružili poštovaoci Vukovog dela iz više zemalja, a prisutnima su se obratili dr Sofija Miloradović, direktorka Instituta za srpski jezik SANU i dr Boško Suvajdžić, predsednik Vukove zadužbine iz Beograda.

Ovog dana svojim angažovanjem su se naročito istakli mladi slavisti sa Univerziteta u Beču.

Uprava Društva je u neposrednom kontaktu sa Vukovom zadužbinom u Beogradu i sa Institutom za srpski jezik SANU i već se vode konkretni razgovori o mogućim zajedničkim projektima u Beču i Austriji.

Aktivnosti društva će se koncentrisati na interdisciplinarne i interkulturalne skupove, okrugle stolove i prezentacije nauke i kulture kroz istoriju i danas se daje veliki značaj saradnji sa institucijama i pojedincima iz kulture, obrazovanja i nauke drugih zemalja i saradnji sa i angažovanju mnogobrojnih predstavnika umetnosti, nauke i kulture, koji su nastanjeni i stvaraju u Beču i celoj Austriji.

Fišer prvi predsednik

Prvi predsednik, Akademskog društva za širenje dela Vuka Stefanovića Karadžića, koje je osnovano 1989. godine, bio je Hajnc Fišer, tada austrijski ministar za nauku, kasnije predsednik saveznog parlamenta i predsednik Austrije. Potpredsednici su bili Erhard Busek, nekadašnji vicekancelar i dr Dejan Medaković, tada generalni sekretar, a potom i predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti.

Društvo je imalo naučno veće čiji su članovi bili ugledni slavisti i filolozi iz dve zemlje. U prvoj fazi društvo je organizovalo koncerte i predavanja, a finansiran je i boravak naučnih radnika iz Srbije koji su se u Beču bavili kako delom Vuka Karadžića tako i kulturnim vezama Srbije i Austrije.

Ideja o osnivanju društva pojavila se dve godine ranije, 1987. koja je, ne samo u Srbiji bila u znaku proslave 200 godina od rođenja Vuka Stefanovića Karadžića. Tada su i u Beču održane brojne manifestacije u čast našeg velikana. Već u to vreme se u Srbiji i Austriji intenzivno razmišljalo o osnivanju posebnog udruženja čiji bi zadatak bio unapređivanje kulturne i naučne saradnje između Jugoslavije, odnosno, Srbije i Austrije. Te ideje su konkretizovane osnivanjem društva.

Prekid i obnova rada

Nažalost, sankcije uvedene 1993. SR Jugoslaviji, koje su se odnosile i na naučnu saradnju, značile su i prekid u radu društva koji je nastavljen po ukidanju kaznenih mera. Među važnijim događajima u organizaciji društva u proteklom periodu su bili izložba Beč kao srpski štamparski centar 2002, u prostorijama Nacionalne biblioteke Austrije, u saradnji s Vukovom zadužbinom, Narodnom bibliotekom Srbije i bibliotekom Matice srpske iz Novog Sada, kao i predstavljanje nemačkog izdanja knjige dr Dejana Medakovića “Srbi u Beču” u prostorijama parlamenta Austrije 2001.

Groblje, muzej na otvorenom

Vuk je umro u Beču, 7. februara 1864. Njegovo telo je najpre bilo u grčkoj Crkvi Svetog Đorđa, tada jedinom pravoslavnom hramu u prestonici Austrougarske, a potom preneto na groblje Svetog Marka. U oktobru 1897, posle svečanosti kojoj su prisustvovali predstavnici Austrijske carevine i Kraljevine Srbije, telo Vuka Karadžića je preneto za Beograd i sahranjeno ispred Saborne crkve.

Groblje Svetog Marka je zatvoreno i napušteno 1874, jer je prema planu trebalo da bude sravnjeno sa zemljom. Ipak je sačuvano i stavljeno pod zaštitu države kao kulturni spomenik. Danas Bidermajersko groblje uživa status muzeja na otvorenom.