Na logoraškom groblju u Šarvaru, u Mađarskoj, juče (u petak 28. marta) održan je dan sećanja na Srbe koji su prošli kroz zloglasni logor u Šarvaru tokom Drugog svetskog rata.
Reklama
Po blagoslovu mitropolita budimskog Lukijana pomen srpskim logorašima, koji su u najvećem broju bili iz Bačke, i koji su u strašnim mukama skončali u zloglasnom šarvarskom logoru, služili su protojerej Zoran Ostojić, arhijerejski namesnik budimski i jerej Želimir Acan iz Eparhije bačke. Pomenu su prisustvovali predstavnici Gradske uprave Šarvara, Ambasade Republike Srbije, potomci novomučenika srpskih i Srbi iz Mađarske, navela je Eparhija budimska.
Foto: Eparhija budimska
Šarvar bio je među mađarskim logorima najozloglašeniji radni logor osnovan u Drugom svetskom ratu. Ovaj logor je bio vrsta zatvora stvorenog za političke protivnike, pripadnike pojedinih etničkih ili religijskih grupa, civila sa područja Bačke, Baranje, Međumurja i Prekomurja u kojima su građani Srbije zatvarani najčešće bez pojedinačnog sudskog procesa, već po nekim širim kriterijumima. U ovom logoru su zatvorenici, živeli u neuslovnim i nehigijsnskim prostorijama, gonjeni na teške radove, oskudno ili nikako hranjeni i odevani, streljani i vešani, nagonjeni na samoubistvo i sve vreme Drugog svetskog rata praktično sistematski uništavani. Glad, hladnoća i bolesti najviše su pogađale decu i majke sa bebama.
Mađarski kraljevski logor za interniranje – Šarvar radio je od maja 1941. godine pa sve do završnih operacija u Drugom svetskom rata, 28. marta 1944. godine, kada su borci Crvene armije zauzeli Šarvar i oslobodili preživele logoraše.
Prema odluci Ministarstva unutrašnjih poslova je 15. aprila 1941. posebno je bio regulisan Uredba o način interniranja Srba u Mađarskoj. Na osnovu ovog propisa, internirani su oni Srbi „koji su zainteresovani za sprovođenje srpske politike i koji na osnovu svojih prethodno ponašanje i individualnost daju razlog za sumnju da se spremaju na takve radnje koje bi mogle biti štetne po bezbednost države“. Jedini problem u realizaciji ove Uredbe je bio koliko će Srba biti internirano i šta će biti sa njima. U logoru je, prema nekim podacima, tokom Drugog svetskog rata internirano između 8.500 i 9.500 zatočenika, sa prostora nekadašnje NDH i Vojvodine pod Mađarskom okupacijom, uključujući i oko 600 Slovenaca.
Foto: Eparhija budimska
Računajući da su internirci bili ravnomerno raspoređeni u halama, može se zaključiti da je u jednoj baraci bilo smešteno i do devet stotina ljudi, što ne znači da ih povremeno nije bilo manje ili više. Sa obe strane hale nalazili su se drveni kreveti na sprat…to su, u stvari, bili kavezi u koje su logoraši morali da se uvuku, jer je za svakog od njih bilo predviđeno samo četrdesetak santimetara širine tog kreveta, koji je bio širok kao ceo zid fabričke hale. Spavalo se na slamarkicama ako ih je bilo dovoljno. U tim drvenim i daskama uokvirenim rupama odvijao se život cele porodice, tu se spavalo i pobolevalo, jer ambulante nisu mogla da prime sve bolesne.
Nakon rekonstrukcije i obnove logorskog groblja u Šarvaru, napravljen je spisak od oko 750 umrlih interniraca tokom Drugog svetskog rata. Sahranjeni su u posebnom delu šarvarskog groblja. Najviše ljudi je stradalo u zimu 1941/42. godine, a među umrlima je bio veliki broj dece. Treba dodati da je većina zatočenika umrla u prvoj godini zatočeništva, kada mađarske fašističke vlasti nikome nisu dozvolile da pruži bilo kakvu pomoć u hrani i lekovima internircima u Šarvaru.
Izvor: Rasejanje.info / Vikipedija
