Veće srpske nacionalne manjine Brodsko-posavske županije zajedno sa gradskim Većem srpske nacionalne manjine obeležilo je po treći put svoju zajedničku krsnu slavu Svetog Vasilija Ostroškog 12. maja u Slavonskom Brodu. Sa predsednikom županijskog veća Dušanom Nogićem razgovarali smo o aktivnostima i životu Srba u ovoj županiji u kojoj ih prema poslednjem popisu stanovništva ima 4.124 ili svega 2,6 odsto.
Pre svečanosti osvećenja i lomljenja slavskog kolača postavili ste zajedno sa brodskim Većem i predstavnicima crkve spomen-ploču Branka Radičevića u grad nakon toliko godina, međutim izostala je malo veća podrška predstavnika većinskog naroda. Jeste li zbog toga razočarani?
– Mislim da bi se ova civilizacija i deo rukovodstva ovog grada trebli zapitati kojim to putem mi idemo. Branko je rođeni Brođanin, bez obzira na to gde ga neko svrstavao i kako ga doživljavao. O njemu ovaj grad treba voditi računa. Mi kao manjinska zajednica možemo davati predloge ili inicijative. Danas se niko o..
Ove godine domaćin manifestacije bila je Gunja u kojoj su najbrojniji predstavnici bošnjačke nacionalne manjine.
Obeležavanje Dana nacionalnih manjina u ovom mestu započelo je predstavljanjem narodnih rukotvorina i specijaliteta nacionalnih kuhinja Albanaca, Bošnjaka, Mađara, Nemaca i Austrijanaca, Roma, Rusina, Slovaka, Srba i Ukrajinaca.
Nacionalne kuhinje i rukotvorine
Tradicionalne bošnjačke slane i slatke kulinarske specijalitete na štandu u dvorištu gunjanske osnovne škole posluživala je Fatima-Timka Rašidović.
– Presrećni smo što smo domaćini zato što smo kao gosti uvek dobro primljeni. Pripremili smo naše slatke i slane specijalitete. Tradicionalno bosansko jelo je pita, sa sirom, mesom i krompirom, a od slatkih specijaliteta tu su baklave, hurmašice, kadaif, ružice – objašnjava Timka.
Srpsku nacionalnu manjinu ove godine predstavljalo je Kulturno-umetničko društvo “Branislav Nušić” iz Borova, koje je i prethodne nedelje bilo u gostima u Srpskom Itebeju gde su učestvovali n..
Nekada reprezentativnu Kino salu Doma kulture u Borovu naselju, koju danas retko ko koristi, ponovo je na trenutak oživelo održavanje četvrtog po redu Festivala etno muzike. Na sceni su se smenjivale vokalne i vokalno instrumentalne grupe iz Beograda, Bačke Palanke i Sombora, ali i domaće snage iz Vukovara, Borova i Bijelog Brda predvođene Etno sastavom Đurđevak iz Bobote.
– Cela ova godina protiče u znaku našeg prvog jubileja, obeležavamo petu godišnjicu osnivanja. Bilo je puno nastupa i pored festivala koji održavamo zajedno sa Udruženjem čuvara srpskog identiteta gostovali smo i u programima Radio-televizije Vojvodine i Radio-televizije Srbije, gostovali smo u Temišvaru, a izdvojio bih i nastup u Domu omladine u Beogradu. Za tih pet godina imali smo sigurno preko 150 nastupa i dosta je ljudi za nas, zahvaljujući tome, čulo – kaže predsednik i član Etno grupe Đurđevak Branislav Barvalac.
Prvi put u Vukovaru gostovali su i članovi Kulturno-prosvetne zajednice Krajina iz Beograda sa ..
Organizator ovog majskog okupljanja na stratištu Dudik bila je Zajednica udruženja antifašističkih boraca i antifašista Vukovarsko-sremske županije i Saveza antifašističkih boraca i antifašista Hrvatske.
– Ovim skupom tradicionalno obeležavamo sećanje na žrtve ustaškog terora ovde na Dudiku, a s tim zajedno i 73. godišnjicu pobede nad fašizmom. I ove godine ovde se okupljamo pored još uvek neobnovljenog spomenika, jer je sama obnova spomenika zastala, ali očekujemo da će ona ovih godina biti nastavljena i da će uskoro biti i završena – istakao je predsednik ZUABA VSŽ Lazo Đokić.
Najviše žrtava bilo je iz Srema
Preko trideset delegacija i ovaj put je položilo vence kod spomenika posvećenom žrtvama na Dudiku, među njima i delegacije Generalnog konzulata Republike Srbije u Vukovaru, Zajedničkog veća opština, Samostalne demokratske srpske stranke, grada Vukovara, opština Borovo i Negoslavci, srpskih manjinskih veća Vukovarsko-sremske županije, Vukovara i Vinkovaca, te opština Borovo i Tr..
Pesnik Branko Radičević rođeni je Brođanin. Do početka ratnih dešavanja imao je u ovom gradu svoju ulicu, školu i dva spomen obeležja, na rodnoj kući i na Mašinskom fakultetu. I dok su sva druga obeležja uoči ili za vreme rata netragom nestala, spomen-ploča sa Mašinskog fakulteta, bivše Gimnazije čuvana je godinama u depou gradskog muzeja.
Nekoliko poslednjih godina ploča je u posedu Veća srpske nacionalne manjine grada Slavonskog Broda, a u saradnji sa crkvenom opštinom i blagoslovom vladike slavonskog Jovana odlučeno je da se ovo obeležje ponovo vrati u grad i to u portu buduće pravoslavne crkve Svetog Georgija.
Ploča je postavljena pre otprilike mesec dana, a zvanično je otkrivena i osvećena 12. maja na praznik Svetog Vasilija Ostroškog koji je ujedno i krsna slava VSNM-a Slavnoskog Broda i VSNM-a Brodsko-posavske županije.
– Drago mi je što smo ovu ploču uspeli po drugi put da iznesemo na svetlost dana, da naši sugrađani vide tog našeg velikana, koja je po nama uklonjena iz svim..
Godišnjica je obeležena u organizaciji Srpskog narodnog veća i Saveza antifašističkih boraca Republike Hrvatske. Na samom vrhu Petrovac nalazi se spomenik narodu Banije i Korduna koji je delo akademika Vojina Bakića. Nažalost, spomenik sagrađen 1982. godine, nakon „Oluje“ je u derutnom stanju te još uvek nije obnovljen.
Predsednik Saveza antifašista Vojnića Nikola Trbojević, izaslanik Franje Habulina, predsednika Saveza antifašista Republike Hrvatske Ratimir Bošnjak i pripadnik antifašista iz Velike Kladuše Sulejman Muhamedagić Sulo u svojim govorima istakli su važnost antifašističke borbe te partizanske bolnice na Petrovoj gori. Osvrnuli su se i na nepovoljan položaj antifašista u Republici Hrvatskoj, naglašavajući da bi njihovo delovanje uskoro moglo da se prebaci u ilegalu.
Dotakli su se i skidanja imena ulica nazavanih po antifašističkim borcima, pogotovo Trga Maršala Tita u Zagrebu i Karlovcu te legalizacije ustaškog pozdrava ‘Za dom spremni!’
Predsednik Srpskog narodnog veća i..
Pored već pomenute Butižnice, tu su i dva potoka Mračaj i Bošnjakuša što čitav ovaj kraj čini izuzetno plodnim. Nekada je Strmica bila poznata i po proizvodnji čistog, kvalitetnog meda jer se većina ovdašnjeg stanovništva bavila pčelarstvom.
Ne tako davne, 1953. godine Strmica je bila prva, u tadašnjoj Jugoslaviji, po proizvodnji meda. Za vreme Kraljevine Jugoslavije, neposredno ispred nove Bogorodičine crkve u Strmici, dakle tridesetih godina, podignut je pčelinjak koji se koristio kako za prehrambene potrebe tako i za lečenje pojedinih bolesti. Tragovi postojanja nekadašnjeg pčelinjaka i danas su vidljivi, vremenom pretvoreni u pozornicu na kojoj se, svake godine, održava tradicionalna manifestacija „Sijelo Tromeđe“.
Jedna od specifičnosti vezanih za Strmicu, kada se radi o selima gde je nekada živelo pravoslavno stanovništvo, jeste i postojanje dva pravoslavna hrama.
– Prvi strmički hram je podignut 1618. godine. Nikodim Milaš, upokojeni vladika dalmatinski, u svome delu „Pravosl..
Pored usvojenih izveštaja o radu, usvojen je i finansijski izveštaj i izveštaj o radu Srpskog kulturnog centra čiji je ZVO osnivač. Predsednik ZVO-a Srđan Jeremić osvrnuo se uoči skupštine na rad institucije na čijem je čelu od sredine prošle godine.
– Od momenta kada sam izabran za predsednika ove institucije održao sam veliki broj sastanaka pokušavajući da obezbedim što više sredstava za nesmetan rad ZVO-a u ovoj godini. Iz državnog budžeta dobili smo više sredstava nego prošle godine, više sredstava odredio nam je i Savet za nacionalne manjine, a i jedinice lokalne samouprave su povećale svoje dotacije. U finansiranje ZVO-a uključile su se i opštine iz severne Dalmacije, a i nekoliko opština sa hrvatskom većinom sa ovog našeg područja izdvojilo je takođe određena sredstva za naš rad. To su značajni iskoraci budući da ranijih godina toga nije bilo. Važno je reći da će naš rad finansijskim sredstvima u ovoj godini pratiti i obe županije na čijem prostoru delujemo – rekao je Jeremić.
..
Slaba razvijenost u privrednom sektoru, nemogućnost trajnog zaposlenja, ali i zanemarenost od strane države, nisu zaustavili samo povratak stanovništva u ove ličke krajeve, već su značajno ubrzali i migracije mlađe populacije koja se pre desetak godina odlučila na povratak. Nekadašnji Gračac, sa ovim danas, teško je porediti.
– Gračac nekada i danas gotovo da se ne mogu porediti. Puno je manje aktivnosti, ljudi su nezadovoljniji, stanovništvo nam se svakodnevno osipa, niko se trajno ne vraća. Povremeno dolaze oni koji su otišli raditi u inostranstvo, kako bi mi to rekli, “trbuhom za kruhom“, dok su im ovde ostali roditelji ili supruge sa decom, međutim, i oni su na dobrom putu da trajno napuste Gračac i život nastave na nekom drugom mestu. Povratničko stanovništvo čini uglavnom starija populacija, ljudi koji preživljavaju od svojih penzija ili socijalne pomoći. Kada se radi o mlađoj populaciji, vraćali su se uglavnom oni čiji su roditelji uspeli da ostvare penzije pa je i njima to bil..
Nikola Ivanović je delegaciju HEP-a koju su sačinjavali koordinator programa za reelektrifikaciju Branko Jurišić, direktor sektora za imovinu Krešimir Ugarković i direktor HEP ODS Elektre Križ Željko Sokodić proveo kroz navedena sela u kojima su zajedno pregledali ranije planirane trase dalekovoda i proverili stanje na terenu.
Razgovarali su sa tamošnjim stanovništvom i poljoprivrednicima koji su jednoglasno istakli potrebu za reelektrifikacijm i naglasili da bi u selima pod Psunjom živelo i više ljudi kada bi ovaj veliki problem bio rešen.
– Zbog velike količine zemljišta i mogućnosti za razvoj porodičnih poljoprivrednih gazdinstava, ali i zbog rešavanja obaveza države prema povratnicima osiguravanjem elementarnih uslova za život ovo je za Pakrac veoma važno pitanje i treba ga konačno rešiti – istakao je nakon posete selima sa predstavnicima HEP ODS-a zamenik pakračke gradonačelnice Nikola Ivanović.
Nakon obilaska terena dogovoreno je da se u najkraćem roku pristupi izradi projektn..