Kada su u januaru u ove godine, supružnici Ilija i Kristina Bjelobrk najbližima saopštili svoju odluku da napuste Srbiju i presele se u Ilijine rodne Civljane, naišli su na podeljena mišljenja – od podrške i razumevanja, do nerazumevanja i neodobrovanja. Dok su jedni razumeli njihovu želju da žive u miru, okruženi prirodom, drugi su smatrali da im Srbija ipak može ponuditi više za pristojan život. No, presudna u svemu bila je ipak njihova odluka – da ne budu „robovi“ velikih gradova već gospodari svojih života.
Potisnuta sećanja na izbeglištvo
Ilija je Civljane napustio sa nešto više od sedamnaest godina, u koloni čuvenog avgusta 1995. godine na traktoru sa dvadesetak komšija, majkom, dedom i bakom. Pet – šest dana, koliko je trajao njihov izbeglički put, nekako su potisnuti u njegovom pamćenju, ali se seća granice sa Srbijom kada je prvi put, posle toliko dana, zaspao, i buđenja u Banovcima kod ujaka.
– Svih tih dana i događaja iz tog perioda nerado se sećam. Pamtim samo taj trenuta..
Vodeću srpsku kulturnu organizaciju u Hrvatskoj SKD „Prosvjeta“ i u ovoj godini očekuju brojni programi kako na polju amaterske tako i profesionalne i visoke kulture. O tim detaljima razgovarali smo sa glavnim operativcem generalnim sekretarom ovog društva Slobodanom Živkovićem.
Kakvo je stanje u Prosvjeti po pitanju aktivnosti s obzirom da se nalazimo u prvim mesecima 2019. godine i na koje ćete programe i projekte staviti najveći naglasak?
Trenutno smo u fazi izveštavanja o realizovanim programima, pravdamo finansijska sredstva koja smo dobili u prethodnoj godini. Mogu da kažem da smo izuzetno zadovoljni ostvarenim rezultatima u 2018. godini, uspeli smo da realizujemo sve one programe koje smo zacrtali, a isto tako ostali smo u finansijskim okvirima koji su bili planirani. Samim tim osigurali smo likvidnost i stabilnost društva koje nismo imali u prethodnom periodu. Kada je ova godina u pitanju već su mnoge i lokalne samouprave i ministarstva raspisali brojne konkurse i mi smo u sk..
Kao i prethodnih i ove godine opštinsko rukovodstvo sa svim predstavnicima udruženja sa područja ove opštine, ali i mnogobrojnim gostima, proslavilo je ovaj praznik i to nekoliko dana ranije. Najpre je u markušičkom hramu Silaska Svetog Duha parastos za sve stradale tokom poslednjeg rata služio vladika osečkopoljski i baranjski Heruvim, a nakon toga položen je venac na obližnji spomenik poginulima i ubijenima tokom Drugog svetskog rata.
Dan opštine poslužio je i kao idealna prilika da se zvanično otvori nova zgrada opštine koju je potom i osvetio vladika Heruvim.
Na svečanoj sednici kojom je predsedavao predsednik opštinskog Veća Radenko Bošković o aktivnostima opštine Markušica tokom poslednjih godinu dana govorio je načelnik ove lokalne samouprave Budimir Drača.
– Aktivnosti opštine bile su, pored izvršenja redovnih poslova, većinom usmerene na kandidovanje i provođenje određenih kapitalnih projekata za koje smo osim vlastitih sredstava obezbedili i sredstva sufinansirana od stran..
Povodom dva veka organizovanog zanatstva u Pakracu je prestavljena knjiga „ 200 godina stvaranja i zajedništva“. Pored toga u Pakracu su prošlu subotu organizovani i brojni drugi sadržaji koji su bili posvećeni oživljavanju srednjovekovne istorije. Prikazano je na koji način se kovao slavonski banovac – prvi kovani novac u Hrvatskoj, a organizovana su i takmičenja u mačevanju i streljaštvu. Istog dana otvoren je i tradicionalni sajam Slavonski banovac.
Sajam Slavonski banovac ponovno je okupio brojne posetioce, domaće i goste koji su imali priliku da uživaju u brojnim zanimljivim sadržajima. Ova manifestacija održava se po deseti put na centralnom gradskom trgu u Pakracu, a ove godine, po drugi put se predstavila i srpska zajednica.
Među brojnim izlagačima, kroz prodajno-izložbeni štand Veća srpske nacionale manjine grada Pakraca, prikazana je etno zbirka rukotvorina koju vredno sakuplja i čuva Mirjana Miletić Milašinović, kao i proizvodi lokalnih poljoprivrednika i proizvođača suven..
Predsednik Odbora za medije ZVO-a Srđan Kolar, zajedno sa dugogodišnjim snimateljem i montažerom Darkom Kovačem, te urednicom emisije Hronika Slavonije, Baranje i zapadnog Srema Jadrankom Jaćimović, tokom službene posete Kninu okončao je proces opremanja kninskog studija i njegovog puštanja u rad.
Iako je prvobitna postavka studija bila smeštena u prostorijama opštine Biskupija, prostorije u Kninu koje su, od ove godine u najmu ZVO-a, biće pristupačnije i funkcionalnije za realizaciju televizijskih priloga koje dolaze iz ovih krajeva Hrvatske.
– To će olakšati rad ne samo našoj ekipi na terenu, već će znatno ubrzati način našeg funkcionisanja, brži i efikasniji protok informacija koje nam stižu iz ovog dela Hrvatske a vezani su za našu zajednicu. Cilj nam je da ispratimo sva dešavanja vezana za srpski narod, problematiku sa kojom se susreću povratnici, jedinstvene priče i reportaže iz ovih živopisnih krajeva i približimo ih svima onima koji potiču odavde, a žive daleko od svog rodnog..
Publika koja je do kraja ispunila salu imala je priliku da uživa u jednočasovnom kolaž programu posvećenom prvom srpskom arhiepiskopu i prosvetitelju. Manifestacija je počela obraćanjem i pozdravnim govorom vladike Heruvima.
– Smatram da naš narod treba da živi svetosavskim etosom, a to podrazumeva da živi u liturgiju. Suština našeg života na prostorima stradanja na kojima se nalazimo je upravo u crkvi i liturgijskoj zajednici. Tu smo svi jedno sa Hristom, tu se sabiramo i činimo tu sabornost koja je neophodna našem narodu da ostane i opstane na ovim prostorima – kaže episkop Heruvim.
Prvi deo programa bio je duhovnog karaktera, a pored obraćanja episkopa, Mešoviti kamerni hor VSPD-a „Javor“ otpevao je nekoliko duhovnih pesama. Svetosavsku besedu ove godine držao je veroučitelj iz Osnovne škole „Siniša Glavašević“ iz Borova naselja Jovan Sekulić.
– Hrišćanski put za svakoga od nas je trnovit i uzak. Takav put je imao i Sveti Sava. On je izlio svu ljubav koju je skupio na Svetoj Gori..
U pismu, koje je neuobičajeno oštro i objavljeno je u javnosti, što inače nije praksa, Hrvatski biskupi izneli su niz zamerki srpskom patrijarhu Irineju i pojedinim episkopima SPC. Između ostalog patrijarhu zameraju što tvrdi da hrvatski biskupi ćute na sve veću eskalaciju ustaštva u Hrvatskoj, što tvrdi da položaj Srba u njoj ni danas nije bolji nego u vreme Endehazije pa i to što u svojim obraćanjima Srbima iz Hrvatske nikada ne pominje ime države u kojoj žive nego samo njene regione – Slavoniju, Liku, Dalmaciju, čime u stvari pokazuje kako Hrvatsku ne poštuje i ne priznaje.
Iako se može reći da su u pismu citirane neke izjave patrijarha Irineja koje se mogu oceniti i kao preteške, a za neke je sam i patrijarh kasnije rekao da su takve, treba reći da su važni i kontekst i vreme u kom su one izrečene. Naime, nema toga ko može da tvrdi da među rimokatoličkim sveštenstvom u Hrvatskoj nema onih koji su svojim delovanjem dali osnova za reči koje je srpski patrijarh izgovarao u prethodnom..
Da se odmah razumemo nije to ništa neočekivano, jer za neke u Hrvatskoj i samo pominjanje Srba predstavlja crvenu krpu na koju se besomučno zaleću. Takvo ponašanje je i najbolji odraz stanja kada su u pitanju ljudska i manjinska prava preostalih Srba u Hrvatskoj.
Da je drugačije, kandidovanje srpske liste za evropske izbore bilo bi u medijima pomenuto u sasvim drugačijem, pozitivnijem kontekstu, u smislu potpune integracije Srba u pravila političke igre i u Hrvatskoj i u Evropi, a ne ovako, silom ekstremističkih poruka i govorom mržnje. Neverovatno je koliko je besa izazvalo jedno jednostavno pitanje „Znate li kako je biti Srbin u Hrvatskoj?“ i kako neko lako dolazi do odgovora i zaključka da je biti Srbin u Hrvatskoj „100 puta bolje nego biti Hrvat“.
Znaju dobro oni koji tako misle da je broj Srba u Hrvatskoj takav da na politiku koja se u Hrvatskoj vodi Srbi imaju mizeran uticaj, ali ne prestaju da govore kako ta nacionalna manjina odlučuje o svemu i kroji kapu svima. Znaju, isto t..
Konferencija pod nazivom „Obrazovanje i socijalna integracija u višeetničkim zajednicama: stanje, izazovi i perspektive“ održana je 17. oktobra u Vukovaru u organizaciji Odseka za psihologiju Filozofskog fakulteta u Zagrebu i Fondacije Fridrih Ebert.
Tom prilikom predstavljena je i publikacija u kojoj se nalaze rezultati četvorogodišnjeg projekta „Integracioni procesi većine i manjine u etnički mešovitim zajednicama“. U istraživanju su učestvovali učenici iz 35 osnovnih i srednjih škola u kojima se nastava odvija na hrvatskom, mađarskom, češkom i srpskom jeziku, kao i njihovi roditelji.
Projekat je trajao od septembra 2015. do septembra 2019., a istraživanjem su obuhvaćeni Mađari s područja Baranje, Srbi s područja Vukovara i okoline, Česi iz Daruvara i okoline, Italijani iz Istre, kao i pripadnici većinskog naroda iz svih ovih višeetničkih sredina.
Cilj je bio prikupiti stavove većine i manjina o tome koji model obrazovanja manjina preferiraju, o namerama nastavka školovanja na vla..
Prethodnih godina organizatori ove manifestacije pozivali su učesnike iz Republike Srbije, ali je ova godina zbog pojave pandemije koronavirusa specifična po mnogočemu pa je tako uticala i na ovogodišnje Dane srpske kulture u Istri. Bila je to prilika da se Istrijani upoznaju i sa radom srpskih kulturnjaka iz Hrvatske. Ove godine sav teret su izneli umetnici iz Vukovara i okolnih mesta.
– Od 2009. godine Zajednica Srba u Istri organizuje ovu manifestaciju. Ova godina je dosta problematična jer smo morali da primenimo sve bezbednosne mere koje zahtevaju lokalni štabovi civilne zaštite. Ranije su dolazili učesnici iz Beograda, Čačka, Kraljeva, Leskovca, Zlatibora, Užica i Novog Sada. Ovo je zanimljivo i turistima koji posmatraju izložbene štandove i na taj način uče nešto novo o našoj kulturi – priča predsednik Zajednice Srba u Istri Miomir Jeremić.
Inače se program odvija u Puli, Rovinju i Umagu, ali je ove godine zbog već spomenute epidemiološke situacije održan samo u Puli, dok je d..