Sadašnja crkva u Borovu posvećena je Prenosu moštiju svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana, a sagrađena je 1762. godine. Dve godine kasnije istu je osvetio mitropolit Pavle Nenadović. Ubrzo je u ovom mestu otvorena i srpska veroispovedna škola.
Borovski hram u svojoj istoriji obnavljan je nekoliko puta, a najznačajnije obnove vršene su 1835, 1934. i 1998. godine. U Šematizmu eparhije osečkopoljske i baranjske piše da je „crkva kasnobaroknog stila, sa veoma visokim zvonikom, pravougaona, pravilno orijentisana. Horoš je obzidan ogradom razigranih baroknih linija, koji počiva na dva masivna stuba. Dimenzije hrama su 21*10 m. Na zvoniku ima tri velika i jedno malo zvono.“
U ovoj crkvi nalazio se ikonostas koji je verovatno bio rad Jovana Isailovića Starijeg i njegovog učenika Grigorija Jezdimirovića, inače rođenog Borovca. Taj ikonostas ustaše su tokom Drugog svetskog rata demolirale da bi se postavio veliki katolički oltar, a mnogobrojne ikone su ukradene. Hram je, kao i mnogi u okolini, pretvoren u rimokatolički, dok je ukupna materijalna šteta nakon rata iznosila preko milion dinara.
Nije samo ikonostas uništen tokom ovog rata. Uništena je sva drvenarija, pevnice i stolovi, dok je spoljašnost hrama, naročito toranj, oštećen granatama prilikom povlačenja okupatora. Prilikom pada, toranj je znatno oštetio krov crkve.
Nakon rata hram je obnovljen, a ikonostas koji se i danas nalazi u njemu izrađen je 1970. godine i na njemu je radilo više različitih ikonopisaca. Zidno slikarstvo rađeno je tridesetih godina prošlog veka, a slike su potom obnovljene 1987. godine. U Borovu se nalazi novi parohijski dom koji je izgrađen 2008. godine, a stari je porušen.
Prvi zapisi iz 13. veka
Prvi pisani trag o Borovu je iz 1231. godine i tada je ovo mesto bilo posed Vukovara. Kao „villa“ pominje se 1263. a trideset godina kasnije pominje se kao tvrđava, dok se 1481. navodi kao grad sa kaštelom. U to vreme ovde su se održavali sedmični sajmovi.
Svojevremeno, ovo mesto bilo je pod vlašću hrvatskih plemića Gorjanskih, ali i srpskih despota Đorđa i Jovana Brankovića koji su 1493. godine oteli utvrđenje Borovo. Za vreme Turaka mesto se održalo i u njemu su živeli pravoslavni Srbi, a nakon odlaska turske vojske ovde su takođe živeli Srbi koji su bili doseljeni uglavnom sa gornjeg Podrinja i Polimlja.
Stanovništvo se postepeno povećavalo tako da je 1733. zabeleženo 95 kuća, a 1811. godine 230 kuća sa 1.754 stanovnika. Početkom dvadesetog veka ovde je bilo 487 srpskih kuća sa 1.820 stanovnika, a pored Srba ovde su živeli još i Mađari i Nemci, ukupno njih 80.
Borovo je svoj zenit doživelo između dva svetska rata, tridesetih godina prošlog veka, kada u njegovom ataru, na posedu tzv. daljskog dobra Srpske pravoslavne crkve, češki industrijalac Tomaš Bata podiže fabriku gume i obuće, a za direktora iste postavlja Tomu Maksimovića. Ovaj će ubrzo postati i predsednik borovske opštine, radeći na njenom prosperitetu. Tada je stvoreno i naselje, danas poznato kao Borovo naselje, koje je bilo sastavni deo Borova.
U to vreme, samo u periodu od 1932. do 1936. godine broj stanovnika u ovom mestu povećao se sa 2.213 na 4.530.
Hram u Negoslavcima
Zidanje sadašnje crkve u Negoslavcima, posvećene Uspenju Presvete Bogorodice, počelo je 1759. godine, a dve godine kasnije u njoj su se počela vršiti bogosluženja. Crkva je osvećena na Petrovdan 1766. od strane karlovačkog mitropolita Pavla Nenadovića. Pre ove crkve u mestu je postojala manja crkva koju je 1708. godine osvetio episkop Spiridon Štibica.
Ikonostas u hramu nastao je u 18. veku, a ne zna se ko je radio na njegovoj izradi. Zidovi su freskopisani 1988. godine. Hram je obnavljan 1907, 1982. i 1994. godine.
Crkva ima tri zvona kupljena u Beču između dva svetska rata, pošto su u Prvom svetskom ratu, 1916. godine, tadašnja zvona skinuta i verovatno pretopljena. U Drugom svetskom ratu saveznički avioni su u zimu 1945. Godine, između ostalog, oštetili i ovu crkvu.
Još jedan hram nalazi se u Negoslavcima i to na groblju, a posvećen je svetom Jovanu Krstitelju. Ovaj hram nešto je starijeg datuma, iz 1700. godine. U zvoniku nalaze se dva mala zvona, dok je ikonostas nastao nakon izgradnje hrama. Obnovljen je poslednji put 2000. godine, a u njegovoj porti nalaze se grobovi sveštenika kao i pojedinih meštana.
Stari parohijski dom u Negoslavcima izgrađen je sredinom 19. veka, a 1870. godine kupljen je od jednog trgovca Jevrejina. Zgrada novog parohijskog doma izgrađena je poslednjih godina.
Negoslavci su 1733. godine imali 30 srpskih domova, iako su nakon odlaska Turaka bili pusti. Godine 1756. taj broj se duplo povećao, a početkom 20. veka (1905. godine) u njima je živelo 1.426 stanovnika od čega 1.257 Srba. Ovo mesto u istorijskim listinama pominje se u 15. veku, a svoje korene vuče još od rimskog doba. Danas je, baš kao i Borovo, sedište opštine.
Crkva u Novim Jankovcima
Jedan od kasnije izgrađenih hramova na ovom prostoru je onaj u Novim Jankovcima koji je napravljen u sumrak 19. veka 1897. godine, a posvećen je svetom proroku Iliji. 
To je manji hram čije su dimenzije 16*7 metara. Iznutra je oslikan, a u zvoniku nalaze se dva zvona. Tokom Drugog svetskog rata, 1942. godine, hram je opljačkan, a istu sudbinu doživeo je i 1991. Kada je i oštećen. Obnovljen je 1996. godine.
Od 1.066 stanovnika koliko je ovo mesto imalo 1910. godine, njih 514 bilo je pravoslavne vere, 430 rimokatoličke, dok su ostali bili kalvini, luterani i grkokatolici.
Izvori i literatura:
1. Protojerej – stavrofor Dušan Kolundžić, Prvi šematizam Eparhije osečkopoljske i ba-ranjske, Eparhija osečkopoljska i baranjska i JP Službeni glasnik, Dalj – Beograd, 2009.
2. dr Dušan Lj. Kašić, Srpska naselja i crkve u sjevernoj Hrvatskoj i Slavoniji, Epar-hijski upravni odbor, Zagreb, 2004.
3. dr Dinko Davidov, Zlodela i gresi, Eparhija sremska, Beograd, 1990.
The post Hramovi u Borovu, Negoslavcima i Novim Jankovcima appeared first on srbi hr.
