Najavljeni pregovori između crkvenih vlasti Skoplja i Beograda najverovatnije će, bar na izvesno vreme, biti odloženi, zbog rušenja skoro već izgrađenog manastira Ohridske arhiepiskopije Sveti Jovan Zlatoust u bitoljskom selu Nižopolje. Ovo je ocena vladike Jovana, koji je kletvama i anatemama do sedmog kolena prokleo sve one koji su u noći između petka i subote učestvovali u rušenju svetog hrama.
Ishitrena akcija
Akcija građevinske inspekcije se odvijala gotovo u isto vreme dok su makedonski predsednik Branko Crvenkovski i Sinod MPC večerali u vili „Biljana“ u Ohridu, što se, prema istim izvorima, u crkvenim krugovima van zemlje već tumači kao uigrana akcija vlasti i MPC.
Komentarišući rušenje hrama Sveti Jovan Zlatoust, dobri poznavaoci crkvenih prilika u Makedoniji smatraju da je akcija vlasti bila ishitrena, jer, sa jedne strane, u žižu interesovanja ponovo vraća vladiku Jovana, a sa druge će se sigurno negativno odraziti na najavljene pregovore između MPC i SPC.
– Posle svega što se desilo u Nižopolju uveren sam da će teško biti nastavljeni pregovori između nepriznate Makedonske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve – izjavio je vladika Jovan lokalnim medijima u Bitolju, dodajući da iza rušenja hrama stoji njegov bivši duhovni otac, vladika Petar, koji je uputio čak sedam zahteva za rušenje crkve.
Vladika Petar je odgovarajući na tu optužbu rekao da nema veze sa rušenjem i da je ministarstvo za urbanizam i građevinarstvo postupilo prema zakonima, pošto u istoj eparhiji ne mogu biti dve crkve.
Raščinjenje
U Skoplju se ne isključuje ni mogućnost da će do kraja godine srpski patrijarh Pavle odlučiti da ponovo sazove crkveni sud i raščini svih sedam vladika MPC, čime bi makedonsko crkveno pitanje definitivno bilo zatvoreno.
– Jovanovi prijatelji i mentori iz susednih zemalja, ako žele, neka ga postave i za patrijarha srpskog, to mi uopšte ne smeta. Međutim, on ne sme da gradi nezakonsku crkvu u mojoj eparhiji – izjavio je prozvani vladika Petar.
Pozivajući se na neimenovane crkvene izvore, skopski mediji navode da će brzopleta odluka vlasti da sruši hram, koji je počeo da gradi vladika Jovan, dovesti do definitivnog zahlađenja odnosa između Makedonije i Srbije i Crne Gore i ponovo zamrznuti pregovore između dve crkve.
Samo autokefalnost
Sveštenoslužitelji i monasi MPC su na konferenciji, održanoj u utorak u sabornom hramu u Skoplju, stali u odbranu imena i autokefalnog statusa Makedonske pravoslavne crkve i odbacili pokušaje Srpske pravoslavne crkve da u Makedoniji formira Ohridsku arhiepiskopiju sa srpskim egzarhom.
– Sveštenstvo je izrazilo podršku Sinodu, tako da osim imena Makedonska pravoslavna crkva i autokefalnog statusa, nema o čemu da se razgovara – izjavio je poglavar MPC Stefan. Na pitanje novinara da li je u junu ove godine u Beogradu imao tajni sastanak sa srpskim patrijarhom Pavlom, iako u zavijenoj formi, on je to indirektno potvrdio.
Upućeni vele da će ova manifestacija sile, izražena rušenjem crkve izgrađene u divljem i neurbanizovanom naselju, ubrzati dobijanje tomosa, odnosno dokumenta o priznavanju autonomije pravoslavne Ohridske arhiepiskopije i do ustoličenja vladike Jovana u svepriznatog arhiepiskopa u Makedoniji.
Suđenje Jovanu
Ispitivanjem glavnog svedoka, biznismena i poslanika Trifuna Kostovskog, u Osnovnom sudu u Velesu juče je završen glavni pretres protiv vladike Jovana. On je optužen za utaju 57.000 evra, koje je Kostovski poklonio za renoviranje hrama Sveti Pantelejmon u Velesu. Kostovski je rekao da je novac dao isključivo za potrebe MPC, a novac je kasnije prebačen na privatni devizni račun tadašnjeg blagajnika Veleško-povardarske eparhije po nalogu vladike Jovana. Prema tumačenju Stopanske banke, ova sredstva 2001. godine nisu mogla biti prebačena na devizni račun ili knjižicu eparhije, budući da za to tada nisu postojale zakonske mogućnosti.
