Navodi se, naime, da buduću hrvatsku vladu očekuju mnogi problemi, pre svega sprovođenje reformi, a poseban „izazov i test“ će biti odnosi sa susedima. To tim pre, stoji u analizi, jer je vlada u Zagrebu izgubila uticaj i primat u regionu.
„Vođstvo (u regionu) je preuzeo premijer Srbije (Aleksandar) Vučić i zbog toga je važno ko će postati novi hrvatski premijer koji može parirati Vučiću ali i drugima u susedstvu“, stoji u analizi ovog Međunarodnog instituta.
Stoga su, navodi se, predstojići izbori možda i poslednja šansa za Hrvatsku, jer nepovoljan razvoj događaja unutar Hrvatske, u okruženju i na međunarodnoj sceni, mogao bi zemlju odvesti u neželjenom smeru.
Hrvatsko društvo duboko je ideološki podeljeno, pre svega, podelama iz prošlosti, a posebno podelama koje proizlaze iz Drugog svetskog rata, stoji u analizi.
I hrvatska politička scena je, ističe se, izrazito polarizovana na dva snažna politička bloka – HDZ i SDP (Narodna koalicija).
HDZ je predvodnik desnog centra i samostalno na svojoj listi pored kandidata Hrvatske demokratske zajednice (HDZ) nalaze se i kandidati manjih stranaka kao što su HSLS i HRAST.
Koaliciju levog centra „Narodna koalicija“ predvodi Socijaldemokratska partija (SDP) u kojoj su SDP, Hrvatska narodna stranka (HNS), Hrvatska seljačka stranka (HSS) i Hrvatska stranka umirovljenika (HSU).
Između dva postojeća politička bloka pozicionirala se stranka nezavisnih lista MOST, koja u osnovi kritikuje oba politička bloka i obe vodeće stranke HDZ i SDP za koje smatra da su izvor skoro svih problema u hrvatskoj državi od osamostaljivanja.
Pored dva vodeća politička bloka-koalicije „Narodne koalicije“ odnosno SDP-a i HDZ-a te MOST-a, važnu ulogu mogu odigrati manje stranke kao što su Istarski demokratski sabor (IDS) i Hrvatski demokratski savez Slavonije i Baranje (HDSSB) Branislava Glavaša, te koalicija okupljena oko Živog zida, kao i zastupnici manjina.
U izjednačenoj izbornoj trci se očekuje vrlo tesan izborni rezultat između dve vodeće koalicije/stranke, tako da time dobijaju na značaju manje stranke ukoliko pređu izborni prag od pet odsto.
IFIMES navodi da prema dosadašnjim procenama, veći koalicioni kapacitet za sastavljanje postizborne koalicije zasada ima „Narodna koalicija“, jer je koalicija MOST-a sa HDZ-om u aktuelnoj vlasti bio, kako se navodi, potpuni fijasko.
U analizi se tvrdi da je uočljiv interes vladajućih struktura u susednim državama, a pre svega, Srbiji i Mađarskoj, da na predstojećim izborima pobedi HDZ i da Andrej Plenković postane novi hrvatski premijer.
Takav zaključak IFMIMES izvodi iz konstatacije da su Viktor Orbán (Fides) i Aleksandar Vučić (SNS) i njihove stranke članice Evropske narodne stranke (EPP), odnosno da dolaze iz iste političke porodice stranaka desnice i desnog centra.
Tvrdi se da Evropska narodna stranka radi na približavanju šefa HDZ-a Andreja Plenkovića i srpskog premijera Aleksandra Vučića.
„Procene su, da ukoliko bi premijer ponovno postao Zoran Milanović, da bi daleko lakše uspeo da parira Aleksandru Vučiću i politici Srbije, ali i mađarskom premijeru Orbanu i slovenačkom premijeru Miri Ceraru“, stoji u analizi.
„BiH je Hrvatskoj važnija nego bilo koja država“
Podseća se da Hrvatska sa Bosnom i Hercegovinom deli hiljadu kilometara dugu granicu pa je, kako se navodi, suludo verovati da je BiH nebitna.
Naprotiv, stoji u analizi, BiH je daleko važnija Hrvatskoj nego bilo koja država, jer od situacije u BiH najneposrednije zavisi i situacija i ekonomija/turizam u Hrvatskoj.
Analitičari, međutim, upozoravaju, ukazuje IFIMES, da je Hrvatskoj potrebna vlada, koja nije ideološki opterećena levom ili desnom krajnošću, nego vlada koja će osigurati opšti društveni konsenzus za brojne preko potrebne reforme i koja će povratiti izgubljeno poverenje građana u politiku i institucije savremene hrvatske države.
Ukazuje se da je veoma važno da nova hrvatska vlada radi na nacionalnom pomirenju, koje vuče korene iz Drugog svetskog rata (1941-45) kao i na eliminaciji podela iz proteklog „Domovinskog rata“ (1991-95).
Sugeriše se da Hrvatska mora da završi sa periodom nacionalnog romantizma, te da joj je potrebna vlada koja će morati da se suoči sa brojnim problemima.
„Insistiranje na istorijskim podelama među Hrvatima je vraćanje u prošlost, a Hrvatskoj i njenim građanima je potrebna bolja budućnost“, stoji u analizi.
Ocenjuje se da je nedavni verbalni konflikt Milanovića sa srpskim premijerom Aleksandrom Vučićem iskorišćen za strateški pomak u izbornoj kampanji.
„HDZ nije više mera za ‘domoljublje’. Te standarde pomerio je upravo Milanović. Sa manjim intenzitetom Milanović se verbalno suprotstavio mađarskom premijeru Viktoru Orbánu, sa kojim pored ideološkog razilaženja mora da reši i pitanje vlasništva nad naftnom kompanijom INA“, podsećaju iz IFIMES-a.
