Opet Koalicija ili povratak laburista?

Građani Novog Južnog Velsa izabraće danas novi, 58. po redu saziv državnog Parlamenta u istoriji najmnogoljudnije australijske države.

Biračka mesta u 93 izborne jedinice otvorena su od 8.00 sati ujutro i svi glasači mogu da obave svoju građansku dužnost do 18.00 časova popodne.

Na ovogodišnjim izborima odlučivaće se da li koalicija Liberalne partije i Nacionalne stranke nastavlja da vlada i posle 12 godina ili će se Laburistička stranka vratiti na čelo Vlade Novog Južnog Velsa prvi put posle 2011. i tri uzastopna poraza na izborima.

Na izborima će se glasati za sva 93 poslanička mesta u Donjem domu, kao i za polovinu od ukupno 42 sedišta u Gornjem domu Parlamenta. Koji lider će formirati kabinet, aktuelni premijer Dominik Perote kao predstavnik Koalicije ili lider opozicionih laburista Kris Mins, zavisiće od broja osvojenih sedišta u Donjem domu.

Drugim rečima, za formiranje većinske vlade biće potrebno da jedna od dve vodeće političke opcije u državi osvoji najmanje 47 poslaničkih mesta. Koalicija bi morala praktično da ponovi uspeh iz 2019. kada je osvojila 48 sedišta, ali to je prema procenama političkih analitičara i na osnovu istraživanja javnog mnjenja gotovo nemoguća misija.

S druge strane, ni zadatak koji imaju laburisti neće biti jednostavan, a to je da preuzmu čak 11 sedišta od Koalicije ili nekih manjih partija i nezavisnih kandidata, u odnosu na prethodne izbore.

Mnogi analitičari smatraju da bi moglo da dođe formiranja manjinske vlade i parlamenta bez apsolutne većine, što bi upravo dalo veći značaj malim strankama i nezavisnim poslanicima, jer bi i jedna i druga strana tada morale da se oslanjaju na podršku nekih od njih.

Ono što je poznato, Stranka zelenih će sigurno stati uz laburiste, dok će Partija lovaca, pecaroša i farmera, koja uglavnom ima naklonost birača u najudaljenijim oblastima Novog Južnog Velsa, biti na strani Koalicije.

I Jedna nacija će ukoliko uđe u Parlament biti naklonjena liberalima i nacionalistima, a nezavisni kandidati bi mahom mogli da pružaju podršku onoj opciji čija im je politika bliskija po određenim pitanjima.

Predizborna kampanja protekla je u izuzetno velikoj aktivnosti obojice lidera, a kroz nekoliko međusobnih debata Perotea i Minsa kao ključna izdvojila su se pitanja rastućih troškova života, infrastrukture, zdravstva, pristupačnosti stanovanja, kao i zarada zaposlenih u državnim službama.

Brojne ankete su takođe pokazale jednu zajedničku karakteristiku, a to je da laburisti imaju blagu prednost u dvopartijskom odnosu, ali je sa druge strane Dominik Perote popularniji među biračima od svog suparnika Krisa Minsa.

Međutim, u prošlosti su ankete češće znale da pogreše, nego što su dale pravu sliku, bez obzira na to da li se radilo o federalnim ili državnim izborima. Konačnu reč imaju glasači i oni će danas odlučiti ko će u naredne četiri godine voditi Novi Južni Vels.

Upisano 5,521.688 Birača

Prema podacima Izborne komisije Novog Južnog Velsa, pravo glasa na izborima ima 5.521.688 birača u 93 izborne jedinice. Od tog broja, pravo ranog glasanja iskoristilo je 883.200 glasača, dok se njih 540.208 prijavilo za glasanje putem pošte, što znači da je svoju građansku dužnost već obavila četvrtina upisanih u biračke spiskove.

Glasanje je obavezno

Iz Izborne komisije podsećaju građane Novog Južnog Velsa da je glasanje kao i na federalnom nivou obavezno, a oni koji ne budu izašli na izbore moraće da plate kaznu, koja u ovoj australijskoj državi iznosi 55 dolara.

“Tesno“ u Gornjem domu

Veoma značajan biće i ishod izbora za Gornji dom, gde se bira 21 poslanik za mandat od osam godina, dok 21 ostaje iz prethodnog saziva.

Predviđanja su da bi između levo i desno orijentisanih stranaka moglo čak da dođe do izjednačenog broja predstavnika, što bi značajno otežalo donošenje zakona, a u prvi plan bi izašle male stranke poput zelenih ili lovaca, koji bi bili teg koji može da prevagne jezičak na jednu stranu vage.

Glasanje za Gornji dom se razlikuje od Donjeg doma, pošto su liste kandidata iste na teritoriji cele države, a sedišta se osvajaju na osnovu ukupnog broja dobijenih glasova jedne stranke ili grupe nezavisnih.

Kako se glasa?

Na listiću za Donji dom biće samo imena kandidata iz određene izborne jedinice, obično između pet i sedam kandidata. Dovoljno je upisati broj 1 u kućicu pored imena kandidata za koga glasate, ali je moguće i rasporediti preference, upisivanje brojeva 2, 3 i više pored ostalih kandidata.

Glasanje za Gornji dom je drugačije i na velikom listu biće imena svih kandidata na nivou države, raspoređenih po strankama ili grupama nezavisnih kojima pripadaju. Možete samo upisti broj 1 pored imena stranke ili grupe koja se nalaze iznad linije, ali je moguće glasati i pojedinačno (ispod linije), upisivanjem brojeva od 1 do 15 ispred imena kandidata.

Obavezno je odrediti najmanje 15 da bi listić bio važeći. U tom slučaju se ne upisuje ništa u kućice iznad linije.