Zajednica srpskih i crnogorskih udruženja u Francuskoj, u koju je uključena većina naših klubova i udruženja, trudi se da drži kontakt sa zemljacima, da dude „supervizor iz sene“ na većim okupljanjima, da, ako je u mogućnosti, kad zatreba pruži ruku pomoći, da bude veza sa Ambasadom SCG i maticom… Ali, Zajednica veoma diskretno i nenametljivo drži i male časove istorije, naše tradicije, pa čak i lepog ponašanja, što obelodani kroz svoje biltene koje povremeno izdaje.
Poslednja veća akcija Zajednice glasi: „Neki značajniji datumi srpskog bitisanja u Francuskoj“, a to znači da su na jednom mestu prikupljeni događaji koji su kroz istoriju vezali srpski i francuski narod, a o čemu se, uglavnom, danas ni ne zna. Dakle, ukazala se prilika da se podsetimo na neke važne događaje:
Albanski teror na Kosovu
Viktor Berard, profesor klasične filologije, istoričar i političar, ovako je pisao 1897. godine o situaciji u Staroj Srbiji u vreme vladavine „krvavog sultana“ Abdul Hamida II: „Evidentno je da sultan, a ni Porta, nikad nisu intervenisali protiv albanskog terora na srpskoj zemlji Kosovo. Albanci upadaju u te krajeve, ubijaju, siluju i otimaju, uzimajući sebi pravo predstavnika Turske. Od napada Albanaca Sloveni su primorani ili da odu ili da umru i nestanak Srba je pitanje godina“.
Naučnici su zabeležili da francusko interesovanje za Orijent datira od 10. i 12. veka, i to iz praktičnih razloga korišćenja rimskog puta, kasnije nazvanog Vojni put, koji je preko Beograda, Niša i Sofije vodio ka Konstantinopolju.
* U nešto bližoj istoriji, 1245. godine, srpski kralj Uroš oženio se francuskom princezom Jelenom Anžujskom.
* Ugrožena od Turaka, 1354. godine, Srbija traži pomoć od Zapada. Srpski car Dušan Silni, kao jedan od retkih ljudi toga doba, uočio je veličinu opasnosti po Evropu, šalje emisare na dvor pape Inokentija VI sa zahtevom da bude naimenovan za vrhovnog zapovednika hrišćana u borbi protiv Turaka.
* Godine 1776. srpski književnik Dositej Obradović boravi u Parizu, te prevodi na srpski pripovetke Marmontela, „Karaktere“ Briera, Fenelonov „Telemah“ i La Fontenove „Basne“.
* Sava Tekelija se 1804. godine pismom obraća Napoleonu Bonaparti sa molbom da pomogne srpskim ustanicima protiv Turaka,a Karađorđev poslanik Rado Vučinić je 1809. godine doneo pismo Napoleonu Prvom, koje je nosilo naslov „Nepokolebljive misli ili volja serbskoga naroda“.
* Godine 1805. Joakim Vujić izdaje knjigu „Francuska gramatika za srpsku javnost“. Francuski pesnik Alfons de Lamartin u knjizi „Putovanje na Orijent“, štampanoj 1832. godine, sa entuzijazmom govori o herojstvu i borbi za slobodu srpskog naroda.
* Otvaranje prvog francuskog konzulata u Srbiji, zemlji koja je nekoliko godina ranije dobila status samostalne kneževine u okviru Otomanske imperije, održano je 29. novembra 1838. godine. Prvi francuski konzul u Srbiji bio je gospodin Diklo. Åž Početkom revolucionarne 1848. godine, pisac LJubomir Nenadović boravi u Parizu i sluša predavanja na Sorboni. Iz tog perioda datira njegova knjiga „Uspomene iz Pariza“.
* Prvo Predstavništvo Kneževine Srbije u Parizu osnovano je 1854. godine.
Doba iskušenja
Vojni savez između Francuske i Srbije za vreme Prvog svetskog rata nije bio samo formalni pakt dve zemlje, već osećanje iskrenog prijateljstva i zajedničkih interesa. Na toj osnovi Francuska je pomogla Srbiji i diplomatijom i vojnom silom. Zato je predsednik Vlade Srbije Nikola Pašić izjavio 1917. godine: „Francuska želi našu veličinu“. Srpske izbeglice, đaci i studentni našli su u Francuskoj svoje novo ognjište, a srpska vojska saveznika i kompanjona u svim iskušenjima.
* Srpski kralj Petar Prvi Karađorđević nalazi se na školovanju u Francuskoj, prvo u koledžu, a potom na Vojnoj akademiji u Mecu, koju je završio 1867. godine. Učestvovao je u francusko-pruskom ratu 1870. i odlikovan je Krstom viteza Legije časti. * Naučnik Nikola Tesla boravi u Parizu 1882. godine, radi u Elektrocentrali u Strazburu, gde je pronašao svoj indukcioni motor. * Kao student u Parizu 1886. godine, srpski socijaldemokrata Milorad Popović osniva sa radnicima Srbima i Hrvatima „Prvo jugoslovensko radničko društvo“.
* U julu 1899. godine počeli su razgovori između Srbije i Francuske o izgradnji prve železničke pruge u Srbiji od Mladenovca do Bele Palanke.
* Godine 1900. osnovano je Društvo srpskih studenata „Zora“ sa ciljem da okuplja studente i doseljenike iz svih južnoslovenskim zemalja. List „Srbija, rudnici i industrija“ počeo je da izlazi 1907. godine.
* Godine 1915, 26. maja, u celoj Francuskoj je održan „Dan Srba“. U 100.000 škola nastavnici su učenicima držali predavanja o istoriji, kulturi i vrednostima srpskog naroda.
* Novine „Nova Srbija“ su počele da izlaze 1916. godine. Iste godine studenti u Parizu pokreću list „Skerlić“, a na Korzici „Srpski orlić“. U Parizu je osnovana „Srpska kuća“ i Prvo srpsko pevačko društvo, a prvi student-stranac u „Ekol normal superijer“ bio je Mihajlo Petrović koji je doktorirao matematiku i fiziku i štampao rad „Numerički spektar“.
* Godine 1918. objavljana je monografija „Balkansko poluostrvo“ Jovana Cvijića, a na Sorboni su predavali srpski profesori: geografiju i etnologiju Balkana – Jovan Cvijić, pravo – Toma Živanović, filozofiju – Branislav Petronijević, Aleksanadr Belić i Kosta Kumanudi, a na Katedri orijentalnih jezika – Miodrag Ibrovac. Na Sorboni je osnovana katedra za srpski jezik i književnost. Deluje „Opšti sindikat srpskih radnika“. Izašle i novine „Učitelj“.
* Srpsko vojničko groblje Tije, kod Pariza, zvanično je otvoreno i osvećeno 1931. godine.
Åž Godine 1934. u Marseju je u atentatu ubijen kralj Jugoslavije Aleksandar Prvi Karađorđević. * Godine 1939. je okupacija Francuske, naša udruženja prestaju sa radom, a u francuskom Pokretu otpora učestvovalo je više od 3.000 Jugoslovena.
* Godine 1946. je osnovana Srpska pravoslavna opština.
* Od 1960. godine, pod parolom „na privremeni rad“, počinje veliki talas imigracije Srba u Francusku. Uz pomoć i pod kontrolom Ambasade formirana su mnoga udruženja i klubovi.
* Godina 1999. ostaće u istoriji kao crna senka u srpsko-francuskim odnosima. Naši saveznici iz mnogih ratova bombardovali su nas udruženi u NATO pakt.
„Ali, budućnost je već otvorena za poštovanje i prijateljstvo naša dva naroda!“, zaključak je koji je u biltenu napisala Zajednica srpskih i crnogorskih udruženja, uverena da dobro ostaje i da se kao takvo prenosi na generacije koje dolaze.
