O ovoj veoma značajnoj ličnosti srpske književnosti i istorije uopšte, govorio je vukovarski istoričar Borivoj Čalić koji je jedno slično predavanje o Orfelinu održao u Osijeku pre više od dvadeset godina.
– To osječko predavanje 1999. godine je bilo moje prvo javno predavanje o Orfelinu i kad pogledam danas unazad vidim zapravo da se o Orfelinu saznalo jako puno toga novog, što je interesantno, jer ne biste to očekivali za osobu koja je umrla pre 250 godina. Takođe, interesantno je da se još uvek pronalaze i njegova nova dela i novi likovni radovi, njegovi zagubljeni rukopisi, a da ne pominjem da je njegovo delo i dalje predmet proučavanja istorije, istorije književnosti, istorije umetnosti i da je podložno novim viđenjima i tumačenjima – istakao je Čalić.
Borivoje Čalić je bez sumnje danas jedan od najvećih živih poznavalaca lika i dela Zaharija Orfelina kojem je posvetio dobar deo svog istraživačkog rada.
-Ima danas nekoliko sjajnih istraživača i raduje me što Orfelin ponovo i sve više zadobija pažnju istraživača. Danas se radi i na poljima koja nisu bila istraživana kada je Orfelin u pitanju. Tako je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu odbranjena jedna disertacija o Orfelinovim teološkim knjigama što je vrlo interesantno pomenuti zbog toga što je tu disertaciju radio jedan Sirijac. Takođe, na Filozofskom fakultetu je pre nekoliko godina odbranjena jedna sjajna disertacija iz istorije umetnosti i to je uradio doktor Vladimir Simić koji od onda ima nekoliko zaista značajnih nalaza i o Orfelinu, ali i o srpskoj kulturi 18. veka. Uskoro očekujemo i fototipsko izdanje njegovog Gorestnog plača u izdanju Narodne biblioteke Srbije oko čega će se angažovati još jedan Vukovarac dr Žarko Vojnović, načelnik bibliografskog odeljenja Narodne biblioteke koji je putovao u Beč da bi prepoznao tu Orfelinovu knjigu – napominje Čalić.
Orfelinova dela se i danas objavljuju
Iako se radi o ličnosti koja je rođena u prvoj polovini 18. veka, njegova dela su i danas interesantna za brojne autore i izdavače što svakako govori o Orfelinovom značaju i važnosti njegovog rada.
– Poslednjih godina izdano je nekoliko novih stvari, da pomenem da su 2011. godine prvi put objavljena Orfelinova izabrana dela, u izdanju Izdavačkog centra Matice srpske u antologijskoj ediciji deset vekova srpske književnosti. U tu knjigu ušle su njegove pesme, izbor iz žitija Petra Velikog, zatim je fototipsko objavljeno u Novom Sadu, u izdanju Platoneuma, njegov rukopis Pozdrav Mojseju Putniku, velika raskošna i bogato ilustrovana knjiga, rukopis koji se danas čuva u Univerzitetskoj biblioteci u Vroclavu. U Banja Luci je 2019. godine objavljen prevod Slavenosrpskog magazina na savremeni srpski jezik, a Slavenosrpski magazin je neizostavna tačka svih studenata srpske književnosti. Tim izdanjima srpska kultura je zaista obogaćena – zaključuje Čalić.
Predavanje o Orfelinu bio je deveti program osječke Prosvjete u ovoj tekućoj godini.
– Svakako broj programa bio bi još veći, ali poznate okolnosti dovele su do toga da jedan period nismo ništa organizovali. Današnja tema, odnosno predavanje Borivoja Čalića o Zahariji Orfelinu je bilo izuzetno zanimljivo, zahvaljujući dobrom Čalićevom poznavanju lika i dela ove jedne izuzetne ličnosti srpske istorije, velikom čoveku našeg naroda o kojem smo jako malo znali, a s kojim bismo se trebali ponositi – napomenuo je predsednik osječke Prosvjete Zdenko Čikara.
Osječki pododbor Prosvjete nastavlja sa radom i u narednom periodu pa će posetioci njihovih programa već u subotu imati priliku da uživaju u stihovima pesnika ovog pododbora i pesmama etno grupe Đurđevak iz Bobote, a nekoliko programa očekuje se i u nastavku, odnosno do kraja ove godine.
The post Reč o Orfelinu u osječkoj Prosvjeti appeared first on srbi hr.
