Istrazivanje je sprovelo Udruzenje «Mediaspora» sa regionalnim poverenicima i grupom novinara – clanova udruzenja
Uvod:
Procene o broju Srba u svetu su veoma razlicite i krecu se od 2.8 do 4 miliona. Ovo istrazivanje koristi podatak o maksimalnom broju od 3.5 miliona Srba u dijaspori. Pouzdane podatke nema ni jedna institucija u Jugoslaviji, odnosno Srbiji niti drzavni organi, jer nikada nije vrsen (zvanican) popis Srba van Jugoslavije.
Racuna se da Srbi zive u oko stotinu zemalja sveta, na svim kontinentima.
Najvise Srba u inostranstvu zivi u Evropi, a potom u Severnoj Americi. Osim Republike Srpske, koja nije obuhvacena ovim istrazivanjem, najveci broj Srba u jednoj drzavi (legalno ili ilegalno) zivi u SAD – jedan milion, u Saveznoj Republici Nemackoj – 800.000, zatim Kanadi – 400.000, Austriji – 350.000, Australiji – 130.000, Francuskoj – 120.000, Svajcarskoj – 100.000, Italiji – 100.000, Velikoj Britaniji – 70.000, Svedskoj – 60.000.
Najveci „srpski gradovi“ u inostranstvu su, u Evropi – Bec sa oko cetvrt miliona Srba, zatim Minhen sa oko 80 hiljada, a van Evrope Cikago sa oko 300 hiljada i Njujork sa oko 100 hiljada Srba.
Uporedni podaci o broju medija:
1) SAD – 1 milion Srba, 29 registrovanih medija na srpskom, 130
novinara u medijima koji objavljuju na srpskom;
2) SR NEMACKA – 800 hiljada Srba, 13 medija i 27 novinara;
3) KANADA – 400 hiljada Srba, 20 medija i 45 novinara;
4) AUSTRIJA – 350 hiljada Srba, 11 medija i 19 novinara;
5) AUSTRALIJA – 130 hiljada Srba, 14 medija i 35 novinara;
6) FRANCUSKA – 120 hiljada Srba, 16 medija i 23 novinara;
7) ITALIJA – 100 hiljada Srba, 3 medija i 5 novinara;
8) SVAJCARSKA – 100 hiljada Srba, 4 medija i 7 novinara;
9) VELIKA BRITANIJA – 70 hiljada Srba, 9 medija i 20 novinara;
10) SVEDSKA – 60 hiljada Srba, 6 medija i 14 novinara.
Struktura medija koji u inostranstvu objavljuju na srpskom jeziku:
1) Printani mediji cine 55% od ukupnog broja medija, sa ukupnim tirazom od preko 300.000 primeraka mesecno (ukljucujuci i oglasnike), sa prosecnom dinamikom izlazenja 14-to dnevno (podaci bez „Evropskih Novosti“ i „Vesti“ iz SR Nemacke);
2) Radio programi, odnosno radio-casovi emisije na srpskom jeziku na komercijalnim i radio stanicama za etnicke manjine, zastupljeni su sa 23% od ukupnog broja medija na srpskom, sa prosecnim vremenom emitovanja 14 sati nedeljno, odnosno oko dva sata dnevno (dominiraju programi u iznajmljenim terminima na komercijalnim stanicama, sa oko 85%, od ukupnog broja ove kategorije medija);
3) TV stanice, odnosno TV programi / emisije su zastupljeni sa oko 8% u ukupnom broju medija na srpskom, kolicina (broj sati) emitovanja sopstvenog programa (sopstvene produkcije) je 90%, reemitovanje programa iz otadzbine ili domicilne zemlje je oko 10%. Emitovanje na sopstvenoj stanici / frekvenciji je oko 9%, a u iznajmljenim terminima / na tudjim stanicama je vise od 90%. Prosecno vreme emitovanja programa ove kategorije medija je ca. 60 minuta dnevno;
4) Elektronska izdanja novina (Internet sajtovi) su zastupljeni sa oko 14-15% u ukupnom broju medija na srpskom jeziku.
Vlasnicka struktura:
U preko 90 % slucajeva su vlasnici srpskih medija u inostranstvu, istovremeno i urednici u medijima. Vise od polovine urednika i novinara u srpskim medijima u inostranstvu ima vise ili visoko obrazovanje.
Zanimljivo je da se 30% urednika, odnosno novinara, u srpskim medijima u inostranstvu nalaze manje od deset godina.
Finansiranje:
Skoro svi srpski mediji u inostranstvu obuhvaceni istrazivanjem su dotirani od osnivaca, sponzora i donatora. Osim nekoliko periodicnih oglasnika u SAD i Kanadi, ostali mediji od prodaje ili oglasa ne pokrivaju troskove rada. Samo 1.5 % od svih medija imaju neki oblik pomoci, olaksicu ili donaciju od drzave – domacina u kojoj mediji rade.
Razvoj-perspektive:
Najveci porast u broju beleze Internet mediji, a u laganom rastu su i radio i TV. Broj stampanih medija opada, a opada i njihova dinamika izlazenja. Prema dinamici broj tzv. Internet medija se uvecava najbrzim tempom.
Ostalo:
Srpski novinari i mediji su aktivni i u drugim zemljama u svetu, medjutim, njihov broj je mali ili podaci za istrazivanje nisu bili potpuni ili dostupni. Na osnovu podataka ovog istrazivanja i prema podacima visegodisnjeg istrazivanja novinske agencije Tiker za potrebe publikacije „Svetski srpski poslovni vodic“, ukljucivsi Internet medije u svetu (dijaspori) postoji preko 500 razlicitih medija na srpskom jeziku sa oko 1.100 zaposlenih (u proseku 2.2 novinara po jednom mediju ili 3.2 novinara, ako se racunaju povremeni saradnici.
Napomena: Sprovedeno istrazivanje je prvo ovakve vrste.
