Svake godine tačno u 14 sati i 14 minuta u Smederevu se čuju pisak lokomotive i crkvena zvona. Za tren zastanu građani i podsete se tragedije koja se dogodila u to vreme pre 75. godina.
Za samo nekoliko minuta, grad je sravnjen sa zemljom eksplozijom municije u despotovoj tvrđavi. Posle okupacije Nemci su lagerovali, po nezvaničnim procenama, oko 400 vagona municije i 30 vagona eksploziva i baruta.
Eksplozija je napravila krater prečnika pedeset i dubine oko devet metara, a na grad se u
trenutku sručilo oko četiri hiljade tona kamena iz tvrđave. U prečniku od deset kilometara sve je porušeno do temelja. Stradalo je više od polovine građana i do danas se ne zna tačan broj žrtava.
Procenjuje se da je poginulo oko 4.000 ljudi. Taj 5. jun 1941. godine bio je pijačni dan, dan kada se primala plata i dan kada je na Železničkoj stanici kasnio voz za Veliku Planu, jer je trebalo dodati još jednu lokomotivu. Zbog tog kašnjenja, stradalo je 1.500 putnika, a među njima i 17 glumaca Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada, koji su gostovali u gradu na Dunavu.
Godine 1942. podignuta je Spomen-kosturnica u koju je upisano 485 imena žrtava, a grad je obnovljen uz pomoć dobrovoljaca iz cele Srbije do kraja 1943. godine. Uzrok eksplozije do danas je nepoznat.
rts.smederevo@rts.rs
+381 26 227 065
