Hrvatska je dobro procenila da unajmljivanjem 25 vrhunskih američkih oficira, među kojima i desetak generala, radi obuke, instruktaže i usmeravanja komandnog kadra nove hrvatske vojske, istovremeno kupuje i njihove veze u Pentagonu
Srbi iz SAD, izbeglice iz nekadašnje Republike Srpske Krajine, a sada građani SAD, tuže američku kompaniju L-3 MPRI za učešće u genocidu i progonu 200.000 Srba iz Krajine tokom operacije Oluja. Kao dokaz umešanosti američke kompanije u te događaje priložen je i ugovor MPRI i Hrvatske o obuci hrvatskih oficira i vojnika. Sud u čikagu proglasio se nadležnim za taj proces, iako je kompanija MPRI (Militari profišn risors inkorporejšen) tražila da se suđenje odvija u Vašingtonu.Bez obzira na ti kako će se završiti suđenje, ovaj proces mogao bi da ima veliki uticaj i na hrvatsku tužbu protiv Srbije i na srpsku protivtužbu protiv Hrvatske pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu.
L-3 MPRI je privatna američka kompanija, možda i najveća i najpoznatija firma u eri privatizacije ratovanja. Osnovana je 1987. godine, sa sedištem u Aleksandriji, država Virdžinija. Delokrug poslova kompanije vrlo je širok, od pružanja usluga humanitarnog karaktera do obuke vojnika i oficira, ili obuke političkih lidera. Zapravo, MPRI se pojavljuje tamo gde zvanična Amerika i ne žuri previše – kompanija se specijalizovala za poslove komandovanja, kontrole, komunikacija, obaveštajne delatnosti, izviđanja… MPRI zapošljava penzionisane američke generale, admirale, obaveštajce, političare. Sadašnji šef kompanije je penzionisani general Benc J. Kredok. Kompanija sarađuje sa skoro svim bitnim američkim ministarstvima, od Pentagona do Stejt departmenta i Ministarstva domovinske bezbednosti, ali i sa 200 američkih fakulteta. Posle Dejtonskog sporazuma MPRI je sklopio ugovor vredan 140 miliona dolara radi obuke pripadnika armije BiH. Slične ugovore kompanija je imala i sa Kuvajtom i Južnoafričkom Republikom.
Kada je u pitanju tužba Srba iz SAD protiv MPRI, ona se temelji na činjenici da je između MPRI i Hrvatske potpisan ugovor o saradnji, pod imenom – Demokratski tranzicioni program. Službenici MPRI , penzionisani generali američkih oružanih snaga, imali su svoje sedište u kasarni, vojnom učilištu Petar Zrinjski na črnomercu, u zapadnom delu Zagreba. Tu su sprovodili program obuke hrvatskih oficira. Naime, Hrvatska je dobro procenila da unajmljivanjem 25 vrhunskih američkih oficira, među kojima i desetak generala, radi obuke, instruktaže i usmeravanja komandnog kadra nove hrvatske vojske, istovremeno kupuje i njihove veze u Pentagonu, u velikim američkim fabrikama oružja, veze i poznanstva u američkoj obaveštajnoj zajednici, ali i u strukturama NATO-a. Jer, sve su to bili generali i admirali koju su penzionisani tri do četiri godine ranije, dakle bili su u najboljoj formi aktuelnih saznanja, svih mogućih veza u Pentagonu, CIA, DIA, NSA, Stejt departmentu… Dvojicu visokih američkih oficira iz MPRI, iz tog vremena, poznajem i lično. Zamenik načelnika Generalštabnog koledža armije SAD general Krozbi Bač Sent bio mi je domaćin prilikom gostovanja na toj vojnoj akademiji u Fort Levenvortu 1983. godine, a admiral Hantington Hardisti, zamenik vrhovnog komandanta Pacifika, bio mi je domaćin u Perl Harboru na Havajima iste godine. Obojica su mi dali i intervjue.
Da li su ti penzionisani američki generali bili raspoređeni neposredno i u hrvatske jedinice na terenu u vreme Oluje, teško je sada utvrditi. Da su hrvatski komandni kadar podučavali najnovijim trendovima u oblasti vođenja rata, to nije sporno. Nije sporno ni to da su pre i u vreme Oluje sa aerodroma na ostrvu Braču poletale američke bespilotne letelice i izviđale sve što se događa u Kninu i okolini. O tome su pisale i hrvatske novine. Ko je angažovao te bespilotne letelice, ostaje prividna misterija. Nije valjda da MPRI ima u svom arsenalu i takve igračke. Ili ih je jednokratno iznajmio? Od koga? I to se zna.
Tužba Srba iz SAD protiv kompanije MPRI ići će verovatno na dokazivanje kako hrvatska vojska ne bi mogla u avgustu 1995. da izvede operaciju Oluja bez direktne američke podrške. Kako će se to dokazati, veliko je pitanje. Osim toga, službeni je stav Vašingtona da je ’Oluja’ bila legitimna i legalna operacija Hrvatske. Zločine počinjene protiv Srba, tokom i posle Oluje, SAD ne poriču, ali poriču svaku vezu SAD sa tim zločinima.
Kako onda uspostaviti posledičnu vezu između kompanije MPRI, zločina i progona Srba iz Krajine? Advokati MPRI mogu uvek da kažu da je kompanija hrvatske oficire podučavala organizaciji savremene vojske i vojnom menadžmentu, ali ne i taktici ratovanja i rukovođenja, posebno ne ubistvima staraca, ubistvima civila. Teško je pretpostaviti da u ugovoru između MPRI i Hrvatske stoji nešto što bi kompaniju MPRI kasnije moglo da dovede pred bilo koji sud.
Advokati Srba i srpskih organizacija u SAD u ovom procesu smatraju da je Oluja izvedena po udžbenicima NATO-a, i da su neki od penzionisanih generala iz MPRI bili autori vojne doktrine NATO-a – Vazdušno-kopnena bitka 2000. Glavni autor te doktrine bio je nekadašnji vrhovni komandant NATO-a, američki general Bernard Rodžers, ali treba pošteno reći da Oluja i Vazdušno-kopnena bitka 2000 imaju veze baš kao Marko Kraljević i televizija. Osim toga, od 1983. napisano je najmanje desetak knjiga o novoj vojnoj doktrini NATO-a. Ja sam samo do 1991. za razne novine napisao najmanje pet velikih članaka o toj famoznoj doktrini. Doktrina se odnosi na konvencionalan sukob NATO-a i Varšavskog ugovora, u njoj nema ništa o spaljivanju sela i egzodusu stanovništva.
U svakom slučaju, Srbi u SAD ovim su procesom na putu da dobiju barem jednu bitku, da napokon američkoj javnosti objasne šta se sve događalo u krvavom građanskom ratu u SFRJ.
