Knjiga je prvi put promovisana u Hrvatskoj. Promociji knjige prisustvovali su i članovi Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918, njihovih potomaka i poštovalaca Obilić 1912-1918 iz Novog Sada. Osnovni ciljevi ovog udruženja su negovanje uspomene i tradicije na dela srpskih ratnih dobrovoljaca i njihovo čuvanje od zaborava.
„Mi kao potomci srpskih dobrovoljaca imamo moralnu i svetu dužnost da se sećamo naših predaka koji su se žrtvovali i borili za našu otadžbinu, i da jedan period posle sto godina koji je bio prekriven velom tajni, konačno osvetlimo. Naše udruženje potiče još od 1903. godine, a prvu člansku knjižicu je imao kralj Petar Prvi Karađorđević. Tokom istorije udruženje je menjalo naziv, često nije radilo zbog zabrana, a nakon 1947. godine proglašeno je profašističkim. Danas je udruženje aktivno, ima svoj list Dobrovoljački glasnik i između ostalog vodi pravnu bitku za vraćanje imovine ratnih dobrovoljaca konfiskovane posle Drugog svetskog rata“, rekao je član Udruženja ratnih dobrovoljaca i njihovih potomaka i poštovalaca Obilić 1914-1918 Dragan Vidojković.
Knjige Nezapamćena bitka – srpski dobrovoljci u Rusiji 1914-1918. i Srpski dobrovoljci 1914-1918. životi, sećanja istoričara Milana Micića, izašle su u izdanju izdavačke kuće Banatski kulturni centar iz Novog Miloševa, 2016. godine.
„Obe knjige su komplementarne. Prva knjiga je isključivo istoriografska i temelji se na relevantnoj građi i istoriografskoj srpskoj, hrvatskoj, rumunskoj, češkoj, ruskoj i bugarskoj literaturi. Druga knjiga spada u domen tzv. oralne istorije. To su razgovori i kazivanja o dobrovoljcima, koje sam dobio od njihove prve generacije dece i potomaka. U istoriografiji, to je izvor drugog reda, nije primarni izvor, ali na jedan način dopunjuje ljudsku sudbinu. Ja istoriografiju posmatram kao istoriju čoveka, humanu istoriju, istoriju pojedinca i malih ljudskih zajednica i porodica, i način na koji oni doživljavaju i preživljavaju sve krupne istorijske događaje koji se lome na čoveku. Građa koju sam koristio je zanimljiva, to su korpusi već objavljene građe, ali i nepoznate na koju sam nailazio – citirana sećanja dobrovoljaca koja daju posebnu boju svim ovim istoriografskim događajima.
I jedna i druga knjiga se moraju čitati zajedno jer onda dobijaju puno značenje. Suštinski, obe knjige su posvećene malom, običnom čoveku u vihoru rata i velikih, radikalnih i zgusnutih istorijskih promena koje su se dešavale u Prvom svetskom ratu. Mali, obični ljudi se javljaju i kao subjekti i kao objekti istorije, znači i kao tvorci istorije i njene žrtve. To je običan svet, austrougarski državljani, Srbi preko Save, Drine i Dunava, koji su se opredelili da se u Prvom svetskom ratu bore na strani srpske vojske. Kada sam pisao ove knjige, gledao sam da istaknem kako se veliki i značajni istorijski događaji, procesi i pojave odražavaju na običnog i malog vojnika i dobrovoljca“, kazao je Micić.
Micić je, kako kaže, i sam potomak jednog srpskog dobrovoljca sa Banije koji je došao iz Amerike na Solunski front.
Smatra da je tema o srpskim dobrovoljcima zapostavljena u srpskom kolektivnom sećanju i svesti, te da on svojim knjigama pokušava osvetliti tu problematiku.
„Kada je 1914. godine Austro-Ugarska napustila Srbe i Srbi Austro-Ugarsku, to je bio definitivan raskid. Borba između Srbije i Austro-Ugarske nije bila obična borba između dve države. To je bila borba za biološku, kulturnu, moralnu i svaku drugu egzistenciju srpskog naroda. Dobrovoljci su u ratu pokazali veliku vitalnost i životnu energiju da prežive i opstanu, i da se vrate u svoja sela, gde su ih svi već gotovo zaboravili.
Oni se po povratku iz rata susreću sa potpuno nepoznatim krajevima, jezicima, dolaze sa potpuno drugim iskustvom 1918. i 1919. godine u svoje krajeve, pričajući priče o ratu koje ljudima izgledaju potpuno neverovatne. Oni dolaze u jednu novu državu za koju se nisu borili, ali su se izborili. Krenuli su u rat vođeni srpskom nacionalnom idejom, a borili su se za jugoslovensku državu – Kraljevinu SHS. Oni se nalaze u jednoj državi koja je nesigurna entitetska konstrukcija, gde postoje mnoge protivrečnoti, gde su granice nesigurne, gde se odmah otvara srpsko-hrvatski spor oko pitanja države, dakle, u državi koja je tako nemoćna, a koja traži i detektuje svoje čuvare i branioce među dobrovoljcima.
Dobrovoljci su kao takvi bili osnovno kolonizaciono tkivo te države u tzv. severnim krajevima: Slavoniji, Sremu, Banatu, Bačkoj i Baranji. U tim krajevima se pojavljuju kao čuvari i simboli nove države, formirajući 90 svojih kolonija u Slavoniji i Bačkoj. Država im nije obezbedila zemlju, dala im je samo u zakup, nije im kupila kuće, pa su privremeno bili smešteni u stajama, svinjcima i čardacima. Žene i deca im masovno umiru. U toj i takvoj kolonizaciji nije bilo kuće koja nije imala grob. Sela u kojima su živeli dobrovoljci, nazivana su selima udovaca“, zaključio je Micić, koji je za sledeću godinu najavio izlazak svoje nove knjige o srpskim dobrovoljcima iz Amerike.
