podigla su tri preživela narednika, jedan podnarednik i dva vojnika
Foto: K. Krstić-Tadić
U gradu Ulmu, u nemačkoj pokrajini Baden-Virtemberg,
na Gradskom groblju se nalazi i Srpsko vojničko groblje, na kome su sahranjena
142 srpska vojnika iz Prvog svetskog rata. „U sredini gradskog groblja u
Ulmu, pored spomenika barona, činovnika i trgovaca, nalazi se znamenje na kojem
leži srpski vojnik u kamenu sa potpunom uniformom i šajkačom, a pod usnulim
vojnikom njegova 142 druga” – rečenica je, kojom je sveštenik Srpske
pravoslavne crkve iz Štutgarta Slobodan Miljević sredinom osamdesetih obavestio
Srbe da u Ulmu postoji Srpsko vojničko groblje.
Spomenik je dugačak četiri i visok i širok tri metra. Od
kamena je i simbolizuje srpskog vojnika, koji leži u uniformi sa šajkačom, a
pod „usnulim” vojnikom njegova 142 druga. Posvećen je palim srpskim vojnicima,
drugovima Drinske, Moravske, Timočke divizije. Podigla su ga tri preživela
narednika, jedan podnarednik i dva vojnika.
Foto: P. Tučev
„Ovde u tuđini, u nepoznatom svetu, počivaju večitim
snom srpski ratni zarobljenici iz rata 1914–1919. godine, koji položiše život
svoj za otadžbinu posle dugog ratovanja i mnogo napora. Uspomenu ovu podigoše
im drugovi, braća po krvi i veri, srpski ratni zarobljenici logora Ulm.
Hej putniče, što prolaziš pored groblja nepoznata,
stani malo i upoznaj one što umreše tako proslavljeno” – to su stihovi, koji su
uklesani i ćirilicom i latinicom, kao i na nemačkom jeziku. Spomenik je rad
vajara Karla Verlea. Pune tri decenije spomenik redovno posećuju sveštenici
Srpske pravoslavne crkve, generalnog konzulata Republike Srbije u Štutgartu,
kao i mnogobrojni naši građani – u početku pretežno iz Ulma i Štutgarta sa okolinom,
a kasnije i iz čitave pokrajine Baden-Virtemberg. Obeležavanje sto godina od
prvog svetskog rata uticalo je i na svest mnogih drugih Srba, koji su ne samo
iz Nemačke već i iz okolnih zemalja počeli da posećuju Srpsko vojničko groblje
u Ulmu.
i upoznaj one što umreše tako proslavljeno ”
Stihovi koji su uklesani na spomeniku
Foto: P. Tučev
Sveštenici iz Štutgarta Slobodan Miljević i Radmilo Marinko, početkom devedesetih godina su aktivno prikupljali podatke – prvo imena vojnika, a onda i na koji način su nastradali – kako bi posle mnogo godina uspeli da obaveste njihove porodice. „Današnje mlade generacije ne znaju da su Dunavom, rekom koja danas povezuje mnoge evropske države, dovoženi zarobljeni ratnici iz Srbije, koji su onda bivali zatvoreni iza bodljikavih žica. Oni koji bi pokušali da beže – ubijani su. Ostali su poslati na imanja velikoposednika i od preteškog rada se preselili u večnost”, stoji u dokumentu Srpske pravoslavne crkve u Štutgartu i Ulmu posvećenom vojničkom groblju. Mnogi Srbi iz Baden-Virtemberga su zahvalni svojim hrabrim borcima što su se borili za svoju zemlju i što nisu štedeli svoje živote zarad boljeg sutra narednih pokolenja.
Svi oni, koji redovno posećuju Vojničko groblje, čuvaju stradanje srpskih ratnih zarobljenika od zaborava.
