STRUčNO TUMAčENJE PRAVNOG SAVETNIKA IZ BONA PETRA RADAKOVIćA
DVA PASOŠA UZ DOZVOLU
• Legalni dvojni državljani imaju status državljana one zemlje na čijoj teritoriji borave, napominje sagovornik „Vesti“
U želji da naše čitaoce podrobnije upoznamo sa važećim odredbama nemačkog zakona o državljanstvu i mogućim teškim posledicama po one koji ga prekrše, zatražili smo stručno mišljenje pravnog savetnika iz Bona Petra Radakovića. U središtu pažnje je pitanje postojanja legalnog (zakonitog) dvojnog državljanstva za građane sa prostora SCG.
– Budući da Zakon o državljanstvu SCG (još uvek se zove Zakon o jugoslovenskom državljanstvu), kao i srodni zakoni država nastalih na tlu bivše SFRJ, sadrže pravni institut otpusta iz državljanstva, nemački organi obavezno traže podnošenje Zahteva za otpust iz dosadašnjeg državljanstva – objašnjava Radaković.
Međutim, kada se radi o reintegraciji, nacionalna zakonodavstva propisuju uslove za taj čin.
Po sili zakona
– U slučajevima reintegracije (povratka u matično državljanstvo), nemački pasoš se gubi po sili zakona, ali i tu postoje izuzeci: ukoliko budu navedeni ubedljivi razlozi i podneta molba nadležnom nemačkom organu koju on prihvati – može se legalno zadržati i nemačko državljanstvo. U stvarnom životu i pravnom saobraćaju se legalno stečeno nemačko državljanstvo oduzima samo osobama koje su obmanom i prevarom nemačkih organa došla do dvojnog državljanstva ili su se ilegalno vratili i u pređašnje državljanstvo bez saglasnosti nemačkih organa – kaže Petar Radaković.
– Ni nemačkim Zakonom o državljanstvu, niti uredbom o sprovođenju tog zakona nije izričito predviđeno da se u slučajevima reintegracije mora tražiti otpust iz nemačkog državljanstva, ali se nadležnom organu mora prijaviti mesto boravka u inostranstvu (u našem slučaju to je SCG) i dobiti saglasnost da se zadrži i nemačko državljanstvo.
Bitno je napomenuti da legalni dvojni državljani imaju status državljana one zemlje na čijoj teritoriji borave – u Nemačkoj su oni nemački državljani, a u zemlji porekla ih tretiraju kao državljane te zemlje.
Diplomatsko-konzularna predstavništva zemlje porekla u takvim slučajevima ne mogu pružati konzularno-pravnu zaštitu na teritoriji zemlje boravka, konkretno Nemačke, a isto važi i u slučaju boravka u SCG gde nemačko DKP nema prema njima nikakvu nadležnost. U trećim zemljama se dvojni državljani opredeljuju čiju će konzularnu zaštitu tražiti, ističe naš sagovornik.
Reciprocitet
– Pitanja sticanja nepokretnosti, nasleđivanja i ostala imovinsko pravna problematika dvojnih državljana sa Nemačkom su regulisana na bazi reciprociteta (uzajamnosti) i imajući u vidu tokove evropske integracije, sve zemlje koje teže uključivanju u EU moraju nacionalnim zakonodavstvom da omoguće nesmetano sticanje nepokretne imovine na teritoriji država – članica EU, kao i slobodno raspolaganje tom imovinom, što podrazumeva i pravo nasleđivanja – napominje naš sagovornik.
– U praksi, dvojno državljanstvo znači da dok boravim na teritoriji SR Nemačke ja sam nemački državljanin sa svim pravima i obavezama koje proističu iz ovog ličnog statusa i obrnuto. Nemački državljanin koji je stekao to državljanstvo naturalizacijom (recimo, naš zemljak koji je ispunio sve uslove i dobio nemački pasoš), a koji se ponovo stalno nastani na teritoriji SCG (to je inače jedan od uslova za reintegraciju po još važećim odredbama našeg zakona o državljanstvu) može podneti zahtev za reintegraciju i bez otpusta iz nemačkog državljanstva – kaže Petar Radaković.
