Predavanje Kulturno-istorijski spomenici Srpske pravoslavne crkve novogradiškog i novljanskog kraja, bilo je prvo u nizu od četiri najavljena predavanja o najznačajnijm stavkama srpskog identiteta na području zapadne Slavonije koje organizuje Veće srpske nacionalne manjine grada Nove Gradiške. Kako kažu iz novogradiškog VSNM-a, želeli su da poduče srpski narod iz ovog kraja o njihovoj prošlosti i o tome kada su došli na prostor zapadne Slavonije.
– Predavači su pričali o dolasku ljudi u ovaj kraj kao i o njegovom razvoju. Dosta su se doticali i teme procentualnog odnosa katoličkog i pravoslavnog stanovništva na području nekadašnje opštine Nova Gradiška. Dobar deo ljudi koji su prisustvovali predavanju nije znao da je Nova Gradiška kada je osnovana imala 70 kuća, od čega čak 50 i pravoslavnih i 20 nemačkih, dok je Stara Gradiška bila katolička – pojašnjava inicijator ciklusa predavanja i predsednik Veća srpske nacionalne manjine grada Nove Gradiške Goran Nogić.
Predavači na subotnjoj tribini bili su paroh novogradiški Ognjen Tendžerić i istoričar iz Instituta za migracije i narodnosti Filip Škiljan.
– Govorio sam na temu objekata SPC-a na području nekadašnjih opština Nova Gradiška i Novska te o dolasku Srba na to područje od ranog novog veka do pa sve do današnjih dana. U izlaganju sam obuhvatio više od 30 objekata od kojih se veći deo nalazi na području nekadašnje opštine Nova Gradiška, a manji deo na području nekadašnje opštine Novska. Jedan deo tih objekata je stradao u Drugom svetskom ratu, neki od njih su obnovljeni, a neki su stradali u poslednjem ratu. Uspeo sam da pronađem stare fotografije pojedinih objekata koji su nestali u Drugom svetskom ratu, a ustupilo mi ih je Ministarstvo kulture Republike Hrvatske. Zanimljiva je bila reakcija publike kada su videli fotografije objekata koje nikad nisu videli, a postojale su za vreme njihovih dedova – ukratko prepričava predavanje Filip Škiljan koji kaže da je uporedio stanje objekata SPC-a za vreme socijalizma i sada, i kako kaže, za vreme socijalizma su bili u boljem stanju nego sada, što zbog nestajanja, što zbog asimilacije Srba na području Nove Gradiške i Novske.
Malobrojna publika naučila mnogo toga o svom kraju
Ljudi koji su došli naučili su mnogo toga što nisu znali o istoriji svoga kraja, posebno su ih zanimale istorijske priče o pojedinim selima, odnosno o tome kako su prolazili u mnogim ratovima, a komentari na predavanje su bili pozitivni. O nekim selima nije bilo previše istorijskih podataka pa su se ljudi kod predavača raspitivali kako bi mogli do njih da dođu. Što se tiče posetilaca, došlo je dvadesetak ljudi, iako se najavilo preko 50.
– Klasična priča zapadne Slavonije, ali i ostatka Hrvatske. Ljudi ne žele da imaju previše veze sa onim što zapravo jesu. Ne žele se izlagati javnosti, vanjskim pogledima i ne žele da učestvuju u radu svoje zajednice. Izoluju se u vlastite kuće i tamo se najbolje osećaju – žali se Nogić na neaktivnost svojih zemljaka.
Sledeće predavanje bi trebalo da bude održano u decembru, a tema će biti etnologija, odnosno narodni običaji, plesovi i nošnje Srba iz zapadne Slavonije. Nakon toga uslediće predavanje o učestvovanju Srba novogradiškog kraja u Narodnooslobodilačkoj borbi, a ciklus će se zaključiti predavanjem Drage Roksandića o naseljavanju Srba na prostoru Vojne Krajine.
The post U Novoj Gradiški učili o kulturno-istorijskim spomenicima SPC-a appeared first on srbi hr.
