U POSLEDNJA DVA VEKA SRBIJA JE PROMENILA čAK 12 USTAVA

U POSLEDNJA DVA VEKA SRBIJA JE PROMENILA čAK 12 USTAVA

NAJDUŽE VAŽIO TURSKI

Dok, na primer, Sjedinjene Američke Države imaju ustav koji važi više od 200 godina, Srbija je za taj isti period promenila čak 12. Prvi ustav Srbije bio je čuveni Sretenjski ustav donet 1835. godine. Bio je to najliberalniji ustav Evrope tog vremena. Autor je bio Dimitrije Davidović, učeni Srbin iz Austrije. Davidović, koji se smatra ocem srpskog novinarstva, bio je najpoverljiviji sekretar kneza Miloša i ministar inostranih poslova. Sam tekst Ustava uradio je po uzoru na francuske ustavne povelje iz tog vremena, kao i veoma moderan belgijski ustav iz 1831.
Neposredan povod donošenja ovog ustava bila je Miletina buna iz januara 1835. godine kojom je narod izrazio nezadovoljstvo zbog samovolje kneza Miloša Obrenovića, pa je ovaj pristao na kompromis sa opozicijom i donošenje ustava. Ipak, ovom potezu protivili su se mnogi. Otomansko carstvo bilo je prvo na spisku nezadovoljnih. Kako je Srbija bila samo vazalna kneževina u okviru ove države, to i nije bilo mnogo čudno. Austrija koja sama nije imala ustav smatrala je da je nepotrebno da ga ima jedna Srbija, a sličan stav imala je i Rusija. Zvaničnici ove zemlje okarakterisali su donošenje ustava kao „francuski rasad u turskoj šumi“. Zahvaljujući ovim piritiscima knez Miloš je suspendovao ustav već posle mesec dana.
Drugi ustav Srbije je takozvani Turski ustav, ili četvrti hatišerif kojim je turska Porta 1938. ukinula Milošev apsolutizam i kojim je uspostavljen Savet kao svojevrsni eksponent osmanskih interesa u ovoj provinciji carstva. Zanimljivo je da je ovaj ustav najduže važno od svih srpskih ustava – punu 31 godinu.