Zajedničko veće opština nastalo je 23. maja 1997. godine na osnovu Erdutskog sporazuma i Pisma namere Vlade RH što je kasnije 1998. i potvrđeno Odlukom Vlade RH o osnivanju ZVO-a kao organizacije koja vodi brigu o ostvarivanju prava srpske nacionalne zajednice u delovima Vukovarsko-sremske i Osječko-baranjske županije gde Srbi čine većinu ili ih ima u značajnom broju.
Povodom 20 godina postojanja i rada na svečanoj akademiji okupio se veliki broj gostiju iz Hrvatske i Srbije, a okupljenima se najpre obratio predsednik ZVO-a Srđan Jeremić koji je podsetio šta je sve ono što ova institucija radi, ali i upozorio na sve one probleme sa kojima se godinama suočava.
"Dok određeni pomaci po pitanju kulturne autonomije i informisanja postoje, isto ne možemo reći kada je u pitanju dosledna primena zakonskih propisa kojim se regulišu manjinska pitanja. Nakon 15 godina od donošenja Ustavnog zakona o pravima nacionalnih manjina moramo da konstatujemo da on ni približno nije ispunio svoj svrhu kada je proporcionalno zapošljavanje nacionalnih manjina u pitanju. Udeo pripadnika nacionalnih manjina u javnim službama se iz godine u godinu smanjuje", rekao je Jeremić i dodao da srpske škole na ovom prostoru još uvek nisu registrovane kao manjinske na način na koji su to napravile druge nacionalne manjine.
On se potom osvrnuo i na probleme nepoštovanja prava na slobodnu upotrebu jezika i pisma, pokušaje istorijskog revizionizma, negiranja značaja tekovina NOB-a i izraženu ksenofobiju, govor mržnje i raspisivanja referenduma koji udaraju na temeljna manjinska prava.
"Postavlja se pitanje kako da se vratimo na pravi put, a pravi put je put iskrenog poverenja, međusobnog uvažavanja i zajedničkog rada na prosperitetu države u kojoj živimo. Srpski narod u RH želi da bude konstruktivan faktor u poboljšanju uslova života i svih stanovnika koji ovde žive i da da puni doprinos u rešavanju svih problema. Želimo iskrenu saradnju sa pripadnicima većinskog naroda sa kojim delimo istu sudbinu i iste probleme", istakao je Jeremić.
Registracija škola ne može više da čeka
Pristunima se zatim obratio predsednik SNV-a i SDSS-a Milorad Pupovac koji je naglasio da je dugo trebalo da visoki predstavnici Srbije i Hrvatske budu prisutni na proslavi Dana ZVO-a i da su srpske institucije iz Hrvatske most u saradnji između dve države i da u tom pogledu imaju određene odgovornosti i prilike, a zatim se osvrnuo i na glavne stvari koje su prioriteti kada je rad ZVO-a u pitanju.
"Registracija srpskih manjinskih škola ne može više čekati ni dana. Nema ni jednog opravdanog razloga da se osnivačka prava sa županije ne prenesu na opštine i na grad Vukovar. Uz napore koje ulažemo da osiguramo sredstva za potrebe opština koje su u sastavu ZVO-a, trebalo bi osigurati i neke druge fondove za ova područja jer bez tih mehanizama nećemo moći zaustaviti iseljavanje. Treća stvar je status ZVO-a i SNV-a. Mi želimo da definišemo status manjinske samouprave, a ne ovlasti i sadržaj i program rada koji su već definisani. Ovde se od tog pitanja prozivodi bauk, a ljude se plaši sa tom našom željom i na takve treba reagovati", rekao je Pupovac.
Za govornicom Hrvatskog doma izmenjivali su se potom izaslanik premijera Hrvatske i predsednik Skupštine Vukovarsko-sremske županije Dražen Milinković, izaslanik predsednice, osječki gradonačelnik i učesnik procesa mirne reintegracije Ivica Vrkić i ambasadorka RS Mira Nikolić. Svi govornici su ukazali na značaj međusobne saradnje između država i naroda, ali i potrebu za zajedničkim rešavanjem postojećih problema.
Dodeljene plakete i povelje
Zajedničko veće opština svake godine prilikom obeležavanja svog dana dodeljuje plakete i povelje za izuzetna ostvarenja postignuta u korist jačanja srpske etničke zajednice i doprinos očuvanju i razvoju nacionalnog, kulturnog i duhovnog identiteta Srba na prostoru delovanja ZVO-a.
Skupština ZVO-a ove je godine odlučila da plaketu dobiju zamenik pokrajinskog sekretara za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama u Vladi AP Vojvodine Nebojša Kuzmanović i generalni direktor Radio-televizije Vojvodine Miodrag Koprivica.
Povodom dve decenije postojanja institucije ove je godine dodeljeno pet povelja drugim institucijama koje su na različite načine doprinele razvoju i opstanku ZVO-a. Dobitnici povelja su Ured za manjinska prava i prava nacionalnih manjina Vlade Hrvatske, Savet za nacionalne manjine RH, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Uprava za saradnju sa dijasporom i Srbima u regionu Ministarstva spoljnih poslova RS i Pokrajinski sekretar za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Vlade AP Vojvodine.